Bilgi: ESRA ALUS Almaç: SADIK KARAKULOĞLU
Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) ile Avrupa Tecim ve Endüstri Odaları Birliği (Eurochambres) karı sahipliğinde düzenlenen KEZ-Türkiye Yüksek Düzeyli İş Diyaloğu toplantısında mütekellim Tecim Bakanı Mehmet Muş, “Bütün acun çokça şanlı ayrımsız değişimden geçiyor. Bu eleştiri noktada Türkiye ile SU’nin henüz mail hisse senedi birliğine ihtiyacı var. KEZ-Türkiye Gümrük Birliği’nin işleyişinin derinleştirilmesi ve iyileştirilmesi, ticari ve küresel ayar zincirlerinden genişlik yüksek faydayı bağışlamak üzere dirimsel önem taşımaktadır. İki tarafın üstelik mevcut Gümrük Birliği’ni uzun uzadıya bu fırsatı değerlendireceğinden eminim” dedi.
Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) ile Avrupa Ticaret ve Sanayi Odaları Birliği (Eurochambres) gelişim birliğiyle düzenlenen AB-Türkiye Erdemli Düzeyli İş Diyaloğu toplantısı İstanbul’birlikte yapıldı.
Eurochambres Başkanı Luc Frieden ve TOBB Başkanı M. Rifat Hisarcıklıoğlu’nun sülale sahipliğindeki toplantıya, Tecim Bakanı Mehmet Muş, Dışişleri Nazır Yardımcısı ve Avrupa Birliği (AKARSU) Başkanı Sefirikebir Faruk Kaymakcı, Avrupa Birliği Komisyonu’nun genişlemeden sorumlu üyesi Oliver Varhelyi ile iş dünyası örgütlerinden üst düzem katılma oldu.
İş dünyasından üstelik Dış Iktisadi İlişkiler Oturmuş (DEİK) Başkanı Nail Olpak, Türkiye Esnaf ve Sanatkarları Konfederasyonu (TESK) Umumi Başkanı Bendevi Palandöken, Türk Aşama ve İş Dünyası Konfederasyonu (TÜRKONFED) Yönetim Kurulu Komutan Yardımcısı Mehmet Gün, Türk Sanayicileri ve İş İnsanları Derneği (TÜSİAD) Umumi Heyet Başbuğ Yardımcısı Serpil Veral ve Türkiye İşveren Sendikaları Konfederasyonu (TİSK) Umumi Heyet Komutan Vekili Suat Çalbıyık, Bağımsız Sanayici ve İşadamları Derneği (MÜSİAD) Diplomatik İlişkiler Komisyonu Başkanı Osman Nuri Önügören, Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) Komutan Vekili Fikret Kileci, Türkiye Kadın Girişimciler Derneği (KAGİDER) Başkanı Emine Fazilet, İktisadi Kalkınma Vakfı (İKV) Başkanı Ayhan Zeytinoğlu ile TOBB Eş Girişimciler Kurulu Başkanı Nurten Öztürk’ün yanında yabancı iş insanları birlikte katıldı.
Toplantının açılışında konuşan Nazır Muş, Türkiye ile AKARSU’nin henüz yakın aksiyon birliğine ihtiyacı olduğunu belirtti. Bakanı Muş, şunları söyledi:
“YAKINLAR ARASINDAKİ İŞ BİRLİĞİNİN İSKELETİNİ ANKARA ANLAŞMASI VE GÜMRÜK BİRLİĞİ OLUŞTURDU: Türkiye ile KEZ beyninde tecim, güvenlik, kafile ve erke kabilinden birçok alanı kapsayan tafsilatlı devamlı ve balaban teşrikimesai bulunuyor. Cümle bu alanlar ortada tecim, Türkiye ile AKARSU arasındaki ilişkilerde merkezi bire bir role cemaat. Muhit arasındaki hareket birliğinin iskeletini Ankara Anlaşması ve Gümrük Birliği oluşturdu.
SUTAŞ İLE TİCARET HACMİNİN BU YIL SONUNA KADAR 200 MİLYAR DOLARA ULAŞMASINI BEKLİYORUZ: Gümrük Birliği döneminde AKARSU ile Türkiye arasındaki ticaret hacmi tahminî 6 hatim arttı. Bu yılın sonunda ticaret hacminin 200 milyar dolara ulaşmasını bekliyoruz. Rekabet politikası ve fikri mülkiyet hakları kabilinden birçok alanda kuma ticaret politikası ve mevzuatların uygulanması sebebiyle Gümrük Birliği’nin bütünleşmiş değer zincirlerinin kurulması sağlandı. Gümrük Birliği’nin 25 yılı tamamlandı. AKARSU ve Türk şirketleri bu bağlamda hem AB’bile hem bile Türkiye’üstelik istihdam ve eş bolluk yarattı. Ancak bu süreçte dünyanın elektrik merkezleri değişti.
DEĞER ZİNCİRLERİNİN FARKLI SEKTÖRLERDE EN GÜVENLİĞİ İÇİN KRİTİK OLDUĞUNU DÜŞÜNÜYORUZ: Covid-19, dünya ekonomisinin vakar merkezinin değişmesi, dijitalleşme ve abuhava değişikliği bakir güçlükler ve paradigmaları ortaya çıkardı. Bu görüş açısı zarfında özellikle Türkiye-SUTAŞ ilişkilerinin geleceğini şekillendiren dört esas noktayı dikkate almamız gerekiyor. Öncelikle, jeopolitik, iktisadi zorluklar ve tedbir zincirlerinde süregelen güçlükler var. Dolayısıyla derece zincirlerinin ayrımlı sektörlerde bildirme güvenliği amacıyla ciddi olduğunu düşünüyoruz. Bu bağlamda, Türkiye ile DENIZ arasındaki bulunan ekonomik entegrasyonun, ticareti esirgeme açısından çokça mefret olduğunu düşünüyorum. İş dünyalarının tedarike bağımlılık ve üçüncü ülkelere tabiiyet üstüne elimizi güçlendirdiğini düşünüyorum.
TÜRKİYE BM İLE İŞ BİRLİĞİ YAPARAK GIDA GİBİ HAYATİ UNSURLARA ULAŞTIRMASINI OLANAKLI KILDI: Türkiye ile DENIZ arasındaki yakın iş birliği Ukrayna ve Rusya arasındaki maraza bağlamında elan birlikte önemli kuzuluk geldi. Türkiye’nin barışı tesis etmeye yönelik çaba göstererek besin ve erke krizini engelletmek amacıyla elinden geleni yaptı. BM ile iş birliği gerçekleştirerek besin kabil dirimlik unsurların Karadeniz üzerinden ulaştırmasını benzer kıldığını söyledi.
DİJİTAL EKONOMİ KONUSUNDAKİ İŞ BİRLİĞİMİZİ ARTIRMALIYIZ: Üçüncü nokta kendisine; 21. yüzyılda dijitalleşme acun ticaretinde öne daha çok. Mevcut Gümrük Birliği kapsamında olmayan e-tecim ve dijitalleşme gibi konular, Gümrük Birliği’ne şu zaman karışma değil. Bunlar normal ticaret büyüklüğünde büyük hale geldi. Sayısal ticaretin toptan derece zincirlerindeki öneminin artması sonucu mütemmim ilişkilerinde bunun riski olduğunu almak zorundayız. Büyük sayısal platformlar gelişim gücünü kötüye kullanabiliyor, haber sızması ve ticari manipülasyonlar meydana gelebiliyor. Bunların hepsi hem ulusal hem da uluslararası düzeyde ilgilenilmesi müstelzim mesail. Sayısal iktisat konusundaki hareket birliğimizi bırakmak; bu alandaki potansiyelden yararlanmamızı ve bu riskle başa çıkmayı kolaylaştıracaktır.
TÜRKİYE’NİN SÜRDÜRÜLEBİLİR BİR EKONOMİYE GEÇMESİ SAĞLANACAK: SU abuhava değişikliği ile savaşım noktasında Yeşil Uzlaşma sayesinde küresel liderliği üstlendi. Türkiye dahi abuhava değişikliği ile mücadelede küresel çabalara enerjik bir şekilde katkıda bulunmaya kararlı. Türkiye’nin Paris İklim Anlaşması’nı onaylamasından ve 2053 üzere açık sıfır hedefini car etti. Türkiye’nin sürdürülebilir benzeri ekonomiye geçmesi sağlanacak.
DAHA YAKIN İŞ BİRLİĞİ YAPMAYA İHTİYACIMIZ VAR: Bilcümle dünya çok koca tıpkısı değişimden geçiyor. Bu eleştiri noktada Türkiye ile KEZ’nin henüz andıran aksiyon birliğine ihtiyacı var. SU-Türkiye Gümrük Birliği’nin işleyişinin derinleştirilmesi ve iyileştirilmesi, ticari ve toptan ayar zincirlerinden yeryüzü erdemli faydayı girmek amacıyla hayati ehemmiyet taşımaktadır. İki tarafın dahi bulunan Gümrük Birliği’ni derinleştirerek bu fırsatı değerlendireceğinden eminim.
İÇİNDE BULUNDUĞUMUZ VUZUHSUZ SULARDA BAŞARILI TUTMAK İSTİYORSAK BİRLİKTE CEREYAN ETMELİYİZ: Muhit teşrikimesai yapmalılar. Global tutum ve jeopolitik gelişmeler hem bölgemizde hem birlikte dünyada geleceğimizi biçimlendirmek üzere harekete geçmemizi gerektiriyor. İçinde bulunduğumuz belgisiz sularda başarılı görünmek istiyorsak birlikte akim etmeliyiz. Biz hususi ilişkimizi perçinlemek ve derinleştirmek için seçme cins çabayı göstermeye hazırız.”
Dışişleri Icra Vekili Yardımcısı ve Avrupa Birliği (DENIZ) Başkanı Büyükelçi Faruk Kaymakcı, toplantıyı İstanbul’de düzenlemekten duydukları memnuniyeti dile getirerek, DENIZ Komşuluk ve Genişlemeden Mesul Encümen Üyesi Oliver Varhelyi Türkiye’birlikte henüz kesif soldurmak istediklerini söyledi. Kaymakcı, şöyle konuştu:
“GÜMRÜK BİRLİĞİ BAŞLADIĞINDAN BU YANA 1,3 TRİLYON EUROLUK TİCARET YAPILDI: Türkiye ile AKARSU ilişkilerinde unutulmaması gereken koca tıpkısı bahis, katılma sürecidir. Yapılan konuşmalarda ikili ticaretin öneminin şeş çizildi. Envestisman seviyelerinden, alışverişin düzeyinden bahsedildi. Bu çokça güzelce. Türkiye ile KEZ ortada 1996 yılında Gümrük Birliği başladığından bu yana 1,3 trilyon euroluk tecim hacmi gerçekleşmiş. Bu da eke. Bu nicelik, şayet elan çok iş birliği yapabilirsek, henüz fazla diyalog gerçekleştirebilirsek Avrupa’dahi ayırt yaratabilecek tıpkı miktar.
VİZE İŞLEMLERİNİN KOLAYLAŞTIRILMASI GEREKİYOR: Türkiye, Avrupa çıkarma ahzüita sisteminin bile benzeri parçası almak istiyor. Bu kapsamda giderek karmaşıklaşan ara sınav işlemlerinin kolaylaştırılması gerekiyor. Şengen vizesi ile seyahat olabilir olana kadar bire bir vize kolaylaştırmasına ihtiyacımız var. İş camiamızın bu konuda önceliklendirilmesi gerekiyor. Ulaştırma üstüne de sakil tıpkı problemle alın karşıyayız. Avrupa’nın vurdumduymaz kalanıyla bağlantı anlamında yardıma ihtiyacı var. Çabucak Türk hisse senedi insanları değil, Avrupa hisse senedi camiası üstelik Avrupa’dan kabil olduğunca bodur benzeri sürede Gümrük Birliğini modernize söylemek amacıyla müzakerelere başlamasını istiyor.”
Ukrayna’daki savaşın sistem üzere hayatı zorlaştırdığını belirten TOBB Başkanı Rifat Hisarcıklıoğlu, Gümrük Birliği’nde modernizasyona gerekseme olduğuna dikkat çekti. Hisarcıklıoğlu’nun konuşması şöyle:
“CÜMLE İÇİN MALTALIK ZORLAŞIYOR: Ukrayna’daki uğraş bütün için hayatı zorlaştırıyor. Yüksek enflasyon, erke arzı, kıtlık ve faziletkâr enerji fiyatlarının ekonomiler ve toplumlar üzerinde doğrudan hırçın etkiye sahip. SUTAŞ ve Türkiye hisse senedi çevreleri, Türk hükümeti ve Avrupa Komisyonu kendisine aynı araya gelip mevcut durum, müşterek hal yolları için konuşmak yüce. Bu aktiflik Türkiye-SUTAŞ İş Diyaloğu Projesi’nin tıpkısı parçası. Türkiye, KEZ üyeliğine namzet bire bir ülkedir. Türkiye ve SU Gümrük Birliği’nde. İkili para ticareti, akıbet 25 yılda 4 kattan çok arttı.
AB TÜRKİYE’NİN AÇIK ALENIYET EN IRI İTHALAT VE İHRACAT ORTAĞI: Türkiye AKARSU’nin 6’ncı sunma şişman tecim ortağı. SU, Türkiye’nin bariz açiklik yeryüzü nazik ithalat ve ihracat ortağı, benzeri zamanda temel envestisman kaynağı. Türkiye’nin ithalatının üçte biri SUTAŞ’den geliyor. Ülkenin ihracatının yüzdelik 41’i AB’ye gidiyor. SUTAŞ ile Türkiye arasındaki toplanmış mülk ticareti 132 bilyon euroya ulaştı. Türkiye’nin DENIZ’ye ihracatı 63 milyar euro civarında. Bu dış satım; ağırlıklı adına makine ve ulaşım araçları, giyim, ekincilik ve incelmemiş maddelerden oluşmaktadır. DENIZ’nin Türkiye’ye ihracatı 70 bilyon eurodur. Bu ihracata makine ve muvasala ekipmanları, kimyasallar, mahrukat ve madencilik ürünleri hakimdir.
İŞ DÜNYASI OLARAK HENÜZ FAZLASINI YAPABİLECEĞİMİZİ BİLİYORUZ: DENIZ ile Türkiye arasında iki yönlü bakım ticareti 27 milyar euroya ulaştı. İş dünyası adına henüz fazlasını yapabileceğimizi biliyoruz. Türkiye hükümetinin, AKARSU organ devletlerinin ve Avrupa Komisyonu’nun desteğine ihtiyacımız var. Yeşil Kavil çağında Gümrük Birliği’nin modernizasyonunu bildirme haddinden fazla ihtiyacımız olan güçlendirici adına görüyoruz.”
Eurochambres Başkanı Luc Frieden toplantıya video konuşma yöntemiyle katıldı. Luc Frieden, şunları söyledi:
“BU ARKA DÜZEY İŞ DİYALOĞU BENZERİ GÖRÜLMEMİŞ ZORLUKLARIN OLDUĞU BİR ZAMANDA GERÇEKLEŞİYOR: Türkiye ile AKARSU arasındaki ilişkiyi güçlendirmek amacıyla aksiyon çevreleri beyninde diyalog kurmaktan daha gür bire bir el olmadığını düşünüyorum. Bu arka dozaj hareket diyaloğu tıpkı yepyeni jeopolitik ve makroekonomik zorlukların olduğu aynı zamanda gerçekleşiyor. Hemencek taraf tarafta ayrımsız savaşımız var. Son etap faziletkâr erke fiyatlarımız var. Avrupa halkına nazik sorunlar mucit bir enflasyonumuz var ve bu bağlamda birbirinden bırakmak adına alay malay çalışmanın seçme zamankinden elan yetişkin olduğunu düşünüyorum.
GÜMRÜK BİRLİĞİ’Nİ MODERNİZE ETMEMİZ GEREKİYOR: KEZ ile Türkiye arasındaki iktisadi alışveriş az çok derin. Fakat elan fazlasının yapılması gerekiyor. Türkiye’yi balaban benzeri hisse senedi ortağı adına yanımızda bulundurmamız gerekiyor. O devir Gümrük Birliği’ni modernize etmemiz gerekiyor.”
İstanbul’birlikte bulunmaktan memnun olduğunu tamlayan SUTAŞ Komşuluk ve Genişlemeden Mesul Encümen Üyesi Oliver Varhelyi bile Türkiye’nin cesim ayrımsız müşterek olduğunu söyledi. Varhelyi’in konuşması şöyle:
“SAVAŞIN UKRAYNA’NIN DIŞINDA YARATTIĞI AĞIR SONUÇLAR VAR: Türkiye koskocaman benzeri eş ve yüce benzeri NATO müttefiki. Yeni potansiyeller ve karşılaştığımız güçlük var. Savaşın Ukrayna’nın dışında yarattığı çetin sonuçlar var. Jeopolitik adına Türkiye savaşa çok andıran. Gıda, enerji ve hammaddeye kısıtlanmış erişimin ele alınması mefret.
TÜRKİYE’YE YATIRIM TRENDİNDE DÜŞÜŞLER OLDU: KEZ ile Türkiye beyninde temeli kuvvetli iş birliği var. Ancak Covid-19 pandemisi ve soylu erki zorluklar dolayısıyla Türkiye’ye yatırım trendinde düşüşler oldu. Ülkedeki siyasi tercihler kompetitif yatırımlara bariyer oluyor. Türkiye ile çalışmaya hazırız. Türk yetkililerle hisse senedi birliğini arttırarak yıpranmamış alışveriş zorluklarını fırsata imale etmek istiyoruz. Bakir Türk Yatırım Platformu oluşturduk. Amacımız yatırımları sahada daha çok hissedilmesini nail olmak.”
Bu konuşmaların toplantının basına ilişkin oturumuna geçildi.
