BBC’nin Hindistan Başbakanı Narendra Modi’nin 2002’dahi ölümle sonuçlanan dini motivasyonlu ayaklanmalardaki rolünü anlatan belgeseli, ülkenin yeryüzü prestijli iki üniversitesinde gerilime sebep oldu.
Ülkeden gelen haberlere göre polis, Jamia Millia İslam Üniversitesi’nde belgeseli gösterime sokmak isteyen öğrencileri gözaltına aldı.
Salı haset Delhi’deki bir başka üniversitede bile dokümanter gösterime girmeden serian önce cümbüş ve genel ağ bağlantısı kesildi.
Hindistan hükümeti, belgeselin “objektif olmadığını ve yaymaca amaçlı olduğunu” savunuyor.
Belgesel, YouTube ve Twitter’birlikte birlikte paylaşılmasını kırıcı alışılmadık hal kurallarının getirilmesine kez açtı.
Onlarca polis protestolarda giyilen zırhlarını alarak Jamia Üniversitesi’ne gitti. Yetkililer, üniversitede “müsaadesiz gösterilere cevaz verilmeyeceğini” açıkladı.
BBC’nin Hindistan’daki evcil muhabirlerinden biri, üniversite kampüsünde kapıların kilitlendiğini ve “gerilimin efdal olduğunu” söyledi. Kapının dışında ise mektepli ve gazetecilerden oluşan aynı neşeli bekliyor. Bölgeden gelen videolarda, kilitli antre kapılarının uğrunda onlarca polisin beklediği görülüyor.
Jamia Üniversitesi’nden görüntüler, Delhi’deki Jawaharlal Nehru Üniversitesi’nde Salı günü yaşananların ardından geldi. Burada da öğrenciler dokümanter gösterimini çalmak isteyen yetkilileri hayatiyet ve interneti kesmekle suçladı. Bu suçlamalara henüz üniversite yönetiminden tıpkı yanıt gelmedi.
Üniversite yönetimi, öğrenci birliklerine “Darülfünun kampüsünde dirlik ve düzeni bozacağı” gerekçesiyle belgesel gösterimini durdurması talimatını gönderirken öğrenci birliği, öğrencilerin bilgisayar ve cep telefonlarından belgeseli görüntüleyebilmeleri için QR kodları dağıttı.
Bu sırada kampüste çok sayıda polis vardı. Kampüsteki muhabirimizin verdiği bilgiye bakarak, öğrenciler belgeseli izlerken “20, 30 nefis tıpkısı grup öğrencilere taş atarak durdurmaya çalıştı.” Bunun üzerine öğrenciler polise taş atanlarla ilgili yanlışlık duyurusunda bulundu.
İki bölümden oluşan “Hindistan’ın evvel bölümü: Modi Sorunu” adlı dokümanter evvel kendisine 17 Ocak’ta İngiltere’dahi gösterime girdi. İkinci bölümü dahi salı günü yayımlandı.
Hemen ardından Hindistan Dışişleri Bakanlığı, belgeselle ilişkin benzeri açıklama yayımlayarak “Emniyetsiz aynı anlatımı insanlara cebren iletmeye etkin aynı propaganda ürünü” olduğunu savundu.
BBC ise serinin “Hindistan’daki Hindu ekseriyet ile Dindar azlık arasındaki gerilimi anlattığı ve Modi’nin bu gerilimdeki rolünü incelediğini” söylüyor. Ayrıca BBC, belgeseli hazırlarken Hindistan hükümetine bile sorular ilettiğini ancak hkümetin bu soruları yanıtlamamayı tercih ettiğini açıkladı.
Belgeselin önce bölümünde Modi’nin politikaya geçmiş elbet girdiğini, Bharatiya Janata Partisi’ne (BJP) uzuv oluşundan ülkenin batısındaki Gujarat eyaletinde idareci icra vekili olana kadar geçen süreci anlatıyor.
Elan geçmiş hiç yayımlanmamış, BBC’nin İngiltere Dışişleri Bakanlığı’ndan edindiği ayrımsız raporda sabık; Gujarat’ta 2002’birlikte Hindu hacıları taşıyan bir trenin ateşe verilmesi ve onlarca hacının ölmesiyle başlayan çatışmalarda Modi’nin pekâlâ hareket ettiğine dayalı bilgiler üstelik önce bölümde kayran alıyor.
Gujarat’taki tren saldırısının peşi sıra çıkan çatışmalarda çoğu Müslüman 1000’den çok hayat öldürülmüştü. Bu, 1947’bile bağımsızlığını kazandıktan sonraları ülkenin gördüğü yer çok benibeşer ve sunu üzücü arbede oldu.
İngiltere Dışişleri Bakanlığı’nın raporuna göre Modi, o çağ eyalette bilgili olan “imtiyaz ve cezasızlık ikliminden doğrudan sorumluydu” ve bu iklim, çatışmaların büyümesine ve çaba olaylarında çokça sayıda kişinin ölmesine misil açtı.
Modi, bu iddiaları detaylı zamandır reddediyor; çatışmalarda hiçbir rolü olmadığını söylüyor ve özür dilemekten kaçınıyor.
2013’te, Faziletli Mahkeme üstelik Modi’nin suçlanması üzere tam beyyine olmadığı sonucuna varmıştı.
BBC belgeseli Hindistan’üstelik yayımlanmasa birlikte, birçok ters şef ve aktivist, belgeselin linkini içtimai medya platformlarında paylaştı.
Hindistan hükümeti danışmanlarından biri, Twitter’a belgeselle ilişik linklerin paylaşıldığı tweetlerin yasaklanması talimatı veridklerini; YouTube’a birlikte belgeselin yüklenmesinin yasaklanması talimatı gittiğini söyledi.
Twitter, BBC’ye yaptığı açıklamada Hindistan’ın 20 Ocak’ta verdiği komut göre ve Hindistan yasalarına akıllıca yerine 50 tweet’i bloke ettiğini doğruladı.
Bire Bir YouTube sözcüsü dahi, “telif sorunu dolayısıyla videonun BBC yoluyla yayından kaldırıldığı” bilgisini verdi.
BBC ise buna bedel “Bu standart bire bir muamelat. Tığ, temas yasadışı paylaşımın yasaklanması üzere izlediğimiz prosedürü izlemeye devam ediyorux.” açıklaması yaptı.
JNU öğrenciler birliği ise, belgeseli ayrımsız yol elan yayımlayacaklarını duyurdu. Belgeselin toplu gösterimi üniversitelerle sınırlı kalmıyor; birçok kombinezon, önümüzdeki günlerde gösterim planladığını açıkladı.
