Arkeologların hafriyat çalışmalarıyla eski dönemlerdeki deprem ve restorasyonlarla yıkıma ve değişime uğradığı belirleme edilen Düzce’deki Prusias kişi Hypium Antika Kenti’nde bulunan yapılar tarihe çerağ tutuyor.
Firez ve Turizm Bakanlığı Hars Varlıkları ve Müzeler Umumi Müdürlüğünün izniyle Konuralp Müze Müdürlüğü ve Düzce Belediyesinin destekleriyle bölgenin bildirme sakat iskân yeri olarak aşina antika kentte başlatılan hafriyat çalışmaları bitmeme ediyor.
Zamanla üstüne kullanılmamış yapılar mensur edilen ancak yer altı zenginliği bozulmayan bölgede, antik temsil, surlar, akarsu kemerleri ve Roma Köprüsü kabilinden yapılar vadi alıyor.
Antik kentin piyes bölümündeki kazılarda 2 bin yıllık medusa, mask heykelleri ile groteks figürü ve tonoz bulundu.
Sahne bölümünün ortalarında hesaplı çalışmada ise Apollon, yengi tanrıçası ve orion Akteon’un rölyef heykellerine rastlandı.
Tarihi milattan evvel 3. yüzyıla raci antik kentteki kazılarla söz konusu düz gün günden genişlerken, Konuralp Antika Tiyatrosu’nun 11 bine mail seyirci kapasitesi olduğu belirlendi.
Geçmiş dönemlerdeki depremler ve restorasyonlarla yıkıma ve değişime uğradığı belirleme edilen antika kentte, hafriyat çalışmaları titizlikle sürdürülüyor.
“Apollon, restorasyonu tamamlandığında 190 santimetreye ulaşacak”
Garp Karadeniz’in “Efes”i kendisine mezkûr antika kentte etkin Düzce Belediyesi Kültür İşleri Müdürlüğünde vazifeli kazı bilimci Koray Erdoğan, AA muhabirine, belediyeden 45 iştirakçi, 5 kazı bilimci ve görüşme tarihçisi, Türk Zaman Kurumundan da 3 arkeologla kazıları sürdüğünü anlattı.
Çalışmaların 2019 yılından bilahare sponsorluğun dahi vermiş olduğu güçle bitmeme ettiğini aktaran Erdoğan, şu bilgileri paylaştı:
“Orkestra dediğimiz tiyatronun ılımlı alanında sürdürdüğümüz çalışmalarda Hristiyanlığa geçişle işlevini yitiren seyretme yapısının manzara binasından yıkıldığını tahmin ettiğimiz nazik mermer bloklarını kaldırma işlemi yaparken çarçabuk altında nazik sürprizle karşılaştık. Yenileme tamamlandığında anlaşılan 190 santimetreye ulaşacak Apollon Kitharodos, yani kitharasını arakçı Apollon’u belirleme ettik. Acilen onun 4 metre uzağında haddinden fazla aşkın fek ergin karı heykeliyle bu arada Artemiz’in cezalandırdığı cebbar Akteon’un sahnesini ve utku tanrıçasının heykel kabartmalarını tespit ettik.
Bizim amacıyla sunma mehabetli buluntulardan biri, tayinini yaptığımız amacıyla Apollon oldu. Bilgeliğin, benzeri noktada sanatın üstelik tanrısı olan Apollon, haddinden fazla sunturlu ve gösterişli şekilde betimlenmiş. Tiyatronun de esasen işlevine uygun zira burada gladyatör dövüşlerine makul buluntumuz yoktu öncesinde. bundan sonra kemikten mamul saz aletleri kabil müzikli oyunların oynandığına dayalı eserler belirleme ediyorduk. Bire Bir noktada elinde çalgı aleti markajcı cenabıhak heykeli bizi az çok heyecanlandırdı ve Karadeniz arkeolojisine üstelik kandil tutak buluntu oldu bizim için.”
“Karadeniz’de şu ana kadar belirleme edilmiş tek tiyatro yapısı”
Erdoğan, buradan çıkan yapıtlardan Konuralp’in 2. yüzyılda şişman değişime uğradığını bildiklerini belirterek, “Şu anda çalışmaları sürdürdüğümüz ölçülü alanda hesaplarımıza bakarak ölçümlerden sonraları 16 aşama henüz dahil edildiğinde averaj 11 bine andıran izleyici kapasitesi ortaya çıkıyor. Karadeniz’birlikte doğrusu şu asıl kadar tespit edilmiş yegâne amme ve oyun yapısı. İstanbul ve Ankara ortada bulunması ve balaban şehirlere yakınlığıyla tek olması sebebiyle ziyaretçileri üstelik bekliyoruz.” dedi.
Tiyatronun evveli birçok depremle yıkıma uğradığını anlatan Erdoğan, bire bir şekilde milattan bilahare 2. yüzyılda ve sonrasında yapılan restorasyon izlerini da burada gördüklerini kaydetti.
Yapının temaşa adına kullanılırken daim dönüşüm geçirdiğini aktaran Erdoğan, “Söz Gelişi duvarların topu kireç taşından yapılırken, restorasyonla yapılan taşların Konuralp’in şu anda birlikte esas kayası olan kum taşından yine revize edilip onarım edildiğini duvardaki izlerden görebiliyoruz. Havza filhakika yer sarsıntısı bölgesi, antik dönemde üstelik aynı şekilde tarihte yaşanan depremler var. Burada bile depremin izleri var. Hristiyanlığa geçişle beraber tiyatroların işlevini yitirmesi, yasaklanması ve depremin etkileriyle bura nazik yıkıma uğramış.”??????? değerlendirmesini yaptı.
