Türkiye ekonomisi, 2021 yılında yüzdelik 11,4 oranında büyüyerek sonuç 50 yılın sunu faziletli büyüme performansını gösterdi

ANKARA – Tecim Bakanı Mehmet Muş, ekonominin 2021 yılında yüzde 11,4 oranında büyüyerek serencam 50 yılın sunu yüksek büyüme performansı gösterdiğini söyledi.

SELIM Parti Bingöl Milletvekili Cevdet Yılmayan başkanlığında toplanan Tasrif ve Bütçe Komisyonunda mütekellim Icra Vekili Muş, kış aylarına yaklaşılan ayrımsız dönemde global çapta doğal gaz tedarikinde ciddi sorunlar yaşandığını belirterek, bu durumdan sunma aşkın etkilenen bölgenin, sunma nazik dış satım pazarı olan Avrupa Birliği olduğunu söyledi.

Erke krizinin eksiksiz dünya ekonomileri üzerinde damarlı kalın oluşturduğunu belirten Muş, “OECD, enerji krizinin doğacak boyutlara ulaşmasının, 2023 yılında Avrupa’nın büyüme oranını 1,25 puan, global tahaccüm oranını ise 0,5 nokta büyüklüğünde azaltabileceğini belirtmiştir. Öte yandan, Rusya ve Ukrayna tahıl ürünleri, besili tohumlar ve gübrelerde temel tedarikçiler olduğu için, gıda fiyatları yılın evvel yarısında keder bir şekilde yükselmiş; bu uzanım özellikle beş altı ümranlı ülkeler özellikle başlamak amacıyla birçok ülkede besin güvenliği endişelerini artırmıştır. Global ölçekteki parçalanmamış bu hırçın gelişmelere rağmen Türkiye ekonomisi üretmeye, istihdam sağlamaya ve Türk mallarını dünyanın ciharıyek yanına ihraç etmeye devam etmiştir. Elhak, ekonomimiz 2021 yılında yüzdelik 11,4 oranında büyüyerek sonuç 50 yılın arz yüksek nema performansını göstermiştir. Bu büyümeye mülk ve hizmet ihracatının katkısı 5,3 fakül kadar faziletkâr tıpkı seviyede gerçekleşmiştir” dedi.

“Mütenavip tedarikçi kontrol eğilimleri Türkiye’nin ihracatı üzere fırsat oluşturuyor”

Türkiye’nin erkin ortalık kurallarına vabeste ve acun ekonomisine kül bütünleşmiş olduğunu belirten Muş, Türkiye’nin bu durumdan etkilendiğini söyledi. Vekil Muş, müstevli ve uğraş dolayısıyla gözlemlenen mütenavip tedarikçi taharri ve bölgeselleşme eğilimlerinin, Türkiye’nin küresel hazırlık zincirlerindeki konumu ve ihracatı üzere eskimemiş fırsatlar oluşturduğunu dile getirdi.

“DENIZ ile ticaret fazlamız 9,7 bilyon dolara ulaşmıştır”

Karşılaşılan olumsuzluklara karşın Türkiye’nin ihracatına bitmeme ettiğini rapor fail Bakan Muş, “İhracatımız 2022 yılı Karı-Teşrinievvel döneminde, geçtiğimiz yıla bakarak yüzde 15,4 oranında artarak 209,5 bilyon dolar olmuştur. Bu rakamlarla, ihracatta hem ilk 10 kamer bazında, hem üstelik maaş bazda arz erdemli seviyelere ulaşılmıştır. 2022 yılının geçmiş 10 ayında dünyanın ayrımlı coğrafyalarına yaptığımız dış satım işlek bir şekilde artmaya bitmeme etmiştir. Oransal olarak genişlik çok dış satım artışı Amerika kıtasına gerçekleşirken, yeryüzü yetişkin ticari partnerimiz olan Avrupa Birliği’ne ihracatımız yüzde 13,5 oranında kalık; DENIZ ile ticaret fazlamız 9,7 bilyon dolara ulaşmıştır. Bir Krallık’la ticaretimizde ise 6 bilyon dolar dış ticaret dahası verilmiştir. Bu kudretli başarım, global ölçekteki aksi faktörlerin yanında paritedeki düşüşün üstelik dış ticaretimiz üzerindeki güç olumsuz etkilerine rağmen sağlanmıştır” diye niteleyerek konuştu.

“İthalatta izlenen artışın yüzde 63’ü enerji ve zer kaynaklı gerçekleşmiştir”

Bu yılın önceki 10 ayında geçen yılın tıpkısı dönemine göre; ithalat oranının 39,5 oranında artarak 300 milyar 553 milyon dolar seviyesinde gerçekleştiğini tamlayan Bakan Muş, “Demincek sizlerle ithalatta yaşanan bu artışın sebeplerini katılmak isterim. Öncelikle, özellikle erke doğmak üzere emtia fiyatlarındaki artışlar, emtia ithalatçısı konumunda olan ülkemiz ithalatı üzerinde direkt ve biberli benzeri artım yaratmıştır. Enerji ithalatımız ilk 10 ayda güzeşte yıla göre yüzdelik 118,4, yani 43,7 milyar dolar artmıştır. Bu artışta fiyatların hareketli olduğunu görmekteyiz; harbiden 2022 Sülale-Ağustos döneminde enerji ithalat cirim endeksi yüzde 10,2 düşüş gösterirken erke dış alım birim ayar endeksi yüzdelik 166,4 artmıştır. Öte yandan, sonuç dönemde altın ithalatında yaşanan yükseliş dahi ithalat faturamızı yüce ölçüde arttırmaktadır. Hep zer ithalatı geçtiğimiz yılın geçmiş 10 ayına göre yüzdelik 198,4, yani 10,1 milyar dolar artmıştır. Zımnında ithalatta izlenen artışın yüzde 63’ü enerji ve kızıl kaynaklı gerçekleşmiştir” ifadelerini kullandı.

“Türk Eximbank, 2022 yılının ilk 10 ayı itibarıyla ihracatçılarımız için 37,3 milyar dolar finansman desteği sağlamıştır”

Bakan Muş, Türk Eximbank’ın Türkiye’nin bir tane resmi dış satım bindi kuruluşu olduğunu dile getirerek, “Türk Eximbank, 2022 yılının geçmiş 10 kocaoğlan bakımından ihracatçılarımız amacıyla 37,3 milyar dolar finansman desteği sağlamıştır. Bankanın mecmu almaç sayısı, 2022 yılında üstelik artmaya bitmeme etmiş olup bu firmaların yüzde 80,7’si KOBİ’dir. Ayrıca Banka, Arsıulusal ve Lehçe Bankacılık ve Para Kuruluşları ile imzaladığı anlaşmalarla arttırma finansman imkanları sunmaya bitmeme etmiş ve yılbaşından itibaren 1,5 bilyon doları aşan miktarda cins sağlamıştır” dedi.

“Bakım sektörlerindeki dış tecim ilavesi yüzde 103 artışla 39,3 milyar dolara yükselmiştir”

Hizmet ihracatının son 20 yılda 4 kattan çok arttığının altını çizen Muş, “Pandeminin etkilerini geride bırakarak 2021 yılında bire bir önceki yıla bakarak yüzdelik 74,3 oranında artarak 61,3 milyar dolar seviyesine erişmiş, tıpkısı ahit hizmetler dengesi ise 31,7 milyar dolar olmuştur. 2022 Ağustos yıllıklandırılmış veriye baktığımızda ise hizmet ihracatımız benzeri önceki yılın tıpkısı dönemine göre yüzde 65 oranında artış kaydederek 76,4 milyar dolara ulaşmıştır. Aynı dönemde, hizmet sektörlerindeki dış ticaret fazlası yüzde 103 artışla 39,3 milyar dolara yükselmiştir” ifadelerine düz verdi.

“2021 yılının önceki 6 ayında tahminî 161 milyar lira olan e-tecim hacmi 2022 yılının benzeri döneminde 348 milyar liraya yükselmiştir”

Icra Vekili Muş, vekâlet namına çöz ticaretteki esas hedeflerinin slayt, adil ve güvenli ticaret ortamı oluşturarak tacirleri, esnafı ve tüketicileri korumak olduğunu belirterek, “Pandemi koşullarıyla gelişigüzel e-tecim eksiksiz dünyada olduğu kabilinden ülkemizde bile balaban tıpkı ivme kazanmıştır. 2021 yılının evvel 6 ayında yaklaşık 161 bilyon liralık olan e-tecim hacmi 2022 yılının ayrımsız döneminde 348 bilyon liraya yükselmiştir” dedi.

Vekil Muş, e-tecim sektöründe rekabeti bozucu veya sınırlayıcı faaliyetlerin engellenmesi, haddinden fazla oyunculu yapının üretim edilmesi ve sektörün sağlıklı şekilde büyümesi üzere Elektronik Ticaretin Düzenlenmesi Karşı Kanunda tadilat yapıldığını hatırlatarak, “Bu düzenlemelerin enerjik şekilde uygulanmasıyla adaletli ve şeffaf ayrımsız çevre organizasyon edilecek, e-ticaret muamele yerlerindeki sıkı, alelade ve itidalli büyüklükteki işletmeler ile esnafın hakları korunacaktır. İşletmelerimizin ticaret sicili işlemlerinin elektronik ortamda yürütüldüğü Merkezi Sicil Araç Sistemi MERSİS’te kullanıcı sayısı 2 milyona, malumat paylaşımı yapılan alım sayısı ise 48’e ulaşmıştır” diye konuştu.

“Ekincilik ürünlerinde lisanslı ambarlama kapasitesini 8,7 milyon tona yükselttik”

Lisanslı depoculuk sistemi ile ekincilik ürünlerini sağlıklı ve çağdaş koşullarda sıyanet altına aldıklarına dikkati çeken Muş, “Tarım ürünleri ticaretini elektronik ortama taşıdık. Bugüne kadar 166 lisanslı antrepo işletmesine faaliyet izni verdik. Sonunda ülkemizin ekincilik ürünlerinde lisanslı ambarlama kapasitesini 8,7 milyon tona yükselttik. Geçtiğimiz yılın Ekim ayında yayımlanan kullanılmamış Kooperatifler Kanununa güvenerek, bu yıl 5 kullanılmamış talimatname hazırlanarak yürürlüğe girmiştir” diye niteleyerek konuştu.

“Yaklaşık 900 milyon teklik tutarında maraza karara bağlanmıştır”

Akıbet düzenlemelerle ülke ve ilçe tüketici yargıcı heyetleri parasal sınırı 15 bin 430 liradan 30 bin liraya çıkartıldığını belirten Bakan Muş, “Ilkgüz sonu itibariyle mütemmim hakem heyetlerine 453 bini aşkın müracaat yapılmış olup, yapılan başvuruların yüzdelik 61’i e-şevket üzerinden gerçekleştirilmiştir. Benzeri dönemde 441 bini çok referans sonuçlandırılmış ve yaklaşık 900 milyon teklik tutarında ikilik karara bağlanmıştır” dedi.

Gümrükteki yenilikler ve kaçakçılıkla uğraş faaliyetleri

Gümrüklerde geçer teknolojinin çağı sezmek üzere sonsuz yenilendiğini ifade eden Bakan Muş şu ifadelere yer verdi:

“2022 yılının ilk 9 ayında ülkemizin rüşvet gelirlerinin yüzdelik 30’unun öğrenim edildiği gümrüklerimizde, kabil olan sunu istikbal seviyede bakım sunabilmek amacıyla koskocaman teknolojik yatırımlar yapıyor; dijitalleşme ile gümrük işlemlerini basitleştirip kırtasiyecilik ve kırtasiyeciliği azaltıyoruz. 2022 yılının ilk 10 maaş sürecinde, gümrük idarelerimizde muamele gören dış satım beyannamesi sayısı tıpkısı eski yılın ayrımsız dönemine kıyasla yüzde 5,6 artarak 4 milyonu aşmıştır.”

“Dış satma yöntemiyle gerçekleştirilen suiistimallerin engellenmesine müteveccih çalışmalar yürüterek 30 milyar liradan fazla amme zararının önüne geçtik”

Gümrüklerde meydana mevrut olası kaçakçılıklar ile mücadele için bilgilendirmelerde mevcut Bakan Muş, “Gümrük Kayırma Ekiplerimizce hesaplı kaçakçılıkla savaşım faaliyetleri neticesinde toplanmış 10 Milyar liralık değerinde habersizce yük ele geçirilmiştir. Akaryakıt, duman mamulleri ve alkollü içki kaçakçılığı ile mücadelede idari ve ustalık kapasitemizi artırdık. Akaryakıt kaçakçılığı ile mücadelede etkinliğin artırılması, ilişkin kurumların kapasitesinin ve kurumlar arasındaki hisse senedi birliğinin geliştirilmesi amacıyla geçtiğimiz yılsonunda yürürlüğe konulan Akaryakıt Kaçakçılığı ile Mücadeleye Müteveccih Tedbirler Genelgesi ile Gösteri Planı kapsamında ölçülü çalışmalar Bakanlığımız koordinesinde devam ediyor. Bakanlığımız bünyesinde fariza işleyen Akaryakıt Özel Ekibince bu yıl içerisinde yürütülen çalışmalarda 4 bilyon liralık değerinde alacak vahi ile 10 Milyar lira değerinde sahte fatura belirleme ettik ve bin 262 ton gizliden gizliye akaryakıt ele geçirdik. Bire Bir zamanda, 7318 sınırlanmış Yasa sonrası dış eş yöntemiyle gerçekleştirilen suiistimallerin engellenmesine yönelik çalışmalar yürüterek 30 milyar liradan aşkın amme zararının önüne geçtik” ifadelerini kullandı.

Bakan Muş, Ticaret Bakanlığının uğur ve faaliyetleri doğrultusunda kullanılmak amacıyla, 2023 yılı bütçesinin mecmu 17 bilyon 124 milyon 310 bin liralık olduğunu belirtti.