KÜRESEL ısınmanın etkileriyle yağış rejiminin değiştiği Şarki Karadeniz’dahi, haziranda 109,4 kilogram yağmur ile serencam 90 yılın yağış rekoru kırılırken, strateji eden aylar ise yağışsız geçti. Meteorolojik verilere bakarak, geçen sene temmuz ve ağustos ayları ile bu senenin bir dönemlerinde ortalama yüzde 58 henüz birkaç yağmur dolayısıyla bölgede akarsu kaynakları üstelik azaldı. Prof. Dr. Mikdat Kadıoğlu, “Bu yıl Karadeniz’de çokça fazla dominant olmaması, çok üzücü konvektif asuman curcunalı sağanak yağışların ayrıntılı süre ve art arda olmamasından kaynaklanıyor” dedi.
Küresel ısınmanın etkileriyle Gün Doğusu Karadeniz Bölgesi’nde serencam aylarda mütenakıs yağışlar, yağışsızlık tehlikesini dahi birlikte getirdi. Maşrık Karadeniz’de, haziranda 109,4 kilogram yağmur ile akıbet 90 yılın yağış rekoru kırılırken, izleme eden aylar ise yağışsız geçti. Meteorolojik verilere bakarak, sabık yıl orak ayı ve ağustos ayları ile bu senenin aynı dönemlerinde sayı farkı yüzdelik 58 henüz bir iki yağışın düştüğü bölgede, kaynakları kurumaya başlayan içmece suyunda tartı yaşanması riski ortaya çıktı. Bölgede yağışların en çok etkilediği Ordu’de, orak ayı ayında 11 ilçedeki 336 noktada heyelan ve göçü yaşandı. Ağustos ayında ise Rize’nin Muamele ilçesinde, Artvin’de merkeze bağlı Eroin köyünde, Giresun’un Keşap ilçesinde hasis yetenekli baskın ve heyelanlar meydana geldi.
‘KONVEKTİF YAĞIŞLAR PEŞ PEŞE OLMADI’İstanbul Maharet Üniversitesi (İTÜ) Hava Bilgisi Mühendisliği Bölüm Başkanı, Facia Yönetimi Enstitüsü ve İklim Değişikliği Uygulama ve Araştırma Merkezi Müdürü Prof. Dr. Mikdat Kadıoğlu, dominant ve kuraklığın yevmi değil katmerli meteorolojik davranışlar olduğunu söyledi. Kadıoğlu, bu olayların rastgele periyot olmasının beklenmediğini kaydederek, şunları söyledi: “Maatteessüf rastgele yağmurda dominant uyarısı verir olduk zira dere yataklarında çokça fazla falsolu ve kural dışı iskân var. Bu yıl Karadeniz’de çokça aşkın hâkim olmaması, çokça acı konvektif gök gürültülü sağanak yağışların tafsilatlı süre ve art arda olmamasından kaynaklanıyor. Kimi Zaman beş altı çevrim baran yağmur, yerey ve dereler suya doyar. Bunun peşine mevrut çok akva boğanak yağışta çıktı suyu yer ve dereler tutmaz, taşmaya başlar. Hakeza koşullar yoğun geldiği antlaşma dere yataklarında akarsu genleşip taşar. Dere yatağında miftah, yapı defa varsa bunlar birlikte kötülük görür. Lüks hava şartlarını yer bir iki 500 yılda yağabilecek yeryüzü çığlık yağışı düşünerek evlerimiz yerleştirmemiz, köprülerimizi ve yollarımızı yapmamız lazım. Bunları ezbere yaptığımız ant sunu epey yağışlarda de art arda ve daima yağdığı devir sel tehlikesi oluyor. Bu de alışılagelen değil. Çıktı yağmur tahmini uyarısından feyiz sel tahmini oluyor. Seçkin yağmur baskın, gelişigüzel fırtına benzeri afete dönüşüyor. Bu da akıllıca bir şey değil. Bu üstelik yerleşimden kaynaklı benzeri durum.”‘YAĞIŞSIZ PERİYOT KURAKLIĞA DÖNÜŞTÜ’Maşrık Karadeniz’birlikte bu sene çok çok kar yağışı olduğunu ve ilkbaharda derelerin coştuğunu nâkil Prof. Dr. Kadıoğlu, “Bu sene Karadeniz’e çok kar yağdı. Vadi şeş suları sıfır yerey örtüsü kısa da olsa suyla beslendi. O yüzden ilkbaharda dereler gürül gürül akıyordu, tıpkı küşayiş sular çok kuvvetliydi ama süfli, gücük bire bir yağışsız dönme, kurak periyotta çabucak Karadeniz’üstelik durumu kuraklığa dönüştürdü. Şu anda fındığını kurutmak isteyenler bu işe seviniyor. Hiçbir zaman hava herkesi kıvançlı etmez. Şu anda yağışsız periyotta hararet, kıtlık var amma tıpkısı yandan insanlar fındığını kurutabiliyor. Öyle aynı pozitif tarafı var” diyerek konuştu.
