Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy, depremde hasar gören Hatay’daki ekin varlıkları üstüne önce etapta kamuya ait olanların diriltme çalışmalarına başlanacağını, kamuya ait olmayan ekin varlıkları üzerine birlikte destek programları açıklayacaklarını bildirdi.

Hatay Arkeoloji Müzesi’nde kentteki tescilli turizm varlıklarıyla ilişkin planlı müşavere toplantısına katılan Icra Vekili Ersoy, “Hatay Kültürel Mirasını Yaşatma Projesi” kapsamında üçüncü toplantıyı gerçekleştirdiklerini belirtti.

Depremlerde hayatını kaybedenler amacıyla başsağlığı dileklerini ileten Vekil Ersoy, geçmiş toplantılarda “eş güdüm merkezi” kurulması kararı alındığını hatırlatarak, şöyle dedi:

“Koordinasyon merkezi teşekkül çalışmaları hızlandı. İnşallah 1 Mayıs’a kadar eş güdüm merkezi hizmete girmiş olacak. Antakya merkezde Vakıflar Havza Müdürlüğünün yanındaki arazide 2 arızi hizmet ofisi, 31 arızi konaklama konteynerinden oluşan benzeri merkezi aceleci tıpkısı şekilde hayata geçiriyoruz. Ayrıksı bölgelerden gelen ehlihibre hocalarımız, uzmanlarımız ve profesörlerin üstelik bu bölgedeki çalışmaları sırasında kalacağı bire bir merkezi hayata geçirmiş olacağız.”

“50’den çok kitap kurtarıldı”

Toplantılarda hayata geçirilmesi kararı alınan “Kıran Bölgesi Kazı Başkanlığının” kurulduğunu ve çalışmalarına başladığını aktaran Ersoy, şöyle konuştu:

“Şu anda tayin edebildiğimiz kadarıyla Hatay bölgesinde bu kapsama giren ilçeler karışma 180 noktada, Hatay dışındaki hareket bölgesinde da 15 noktada çatı var. İlk etapta 42 noktada his çalışmaları başlatıldı. Sezinleme çalışmaları tamamlananlarda da hafriyat çalışmaları gerçekleştiriliyor. 20’sinde kazılar bitti. Şu esas kadar 50’den çok işaret kurtarıldı. Bu kurtarılan asar esasen Hatay Müzemizdeki aynı laboratuvarda hizmet ve restorasyonları yapıldıktan sonraları, şayet adalet sahibi koruyacağını akseptans ediyorsa envanter dahilinde zabıtla imzalı şekilde kendisine veriliyor. ‘Benim durumum müsait değil, koruyamayacağım’ diyorsa Hatay Müzesinin deposunda eğreti siper altına alınıyor. Bu şekilde, çabuk tıpkısı şekilde inşallah mart sonuna büyüklüğünde Kıyamet Kazı Başkanlığımız geçmiş süreci tamamlayacak.”

“Haddinden Fazla gücük sürede hasar tayin çalışmaları tamamlanacak”

Icra Vekili Ersoy Hatay bölgesindeki 1109 tescilli yapıdan 720’sinin bile Antakya bölgesinde olduğuna dikkati çekerek, şöyle konuştu:

“Yani ağırlıklı namına yapılarımız Antakya bölgesinde. Haddinden Fazla iri sayıda eserimiz maatteessüf hasar gördü bu depremlerde. Biz hasar tespit çalışmalarını 150 yabanlık tıpkısı ekibimizle aceleci aynı şekilde tamamlıyorduk. Ancak 20 Şubat’ta bire bir zelzele henüz olduğu üzere ara sıra çalışmaları gine baştan başlatmak zorunda kaldık ama çokça kısa sürede bu hasar tayin çalışmaları bile bitmiş olacak. Şu anne büyüklüğünde tığ tıpkı envanter da oluşturmaya çalışıyoruz. Tescilli kültür varlıklarımızın, yaptığımız araştırmada yüzdelik 80’ine yakınının rölövesinin ve projesinin esasen Anıtlar Kurulunda ve Firez Bakanlığında olduğunu gördük. Yüzdelik 20’lik kısmıyla ilişik eksiklikler var. Bu anlamda tamamlayabilmek üzere YÖK üzerinden üniversitelerimizle birlikte bağlantıya geçtik. Bilcümle üniversitelerimizden bu yapılarla ilgili ellerindeki ne büyüklüğünde tevsik varsa, kılık bilgelik vesaire bize iletmelerini istedik. Onlar da bize gönderiyorlar. Belediyeden üstelik arşivinde varsa bu şekil belgeleri isteyeceğiz. Bunlara yer yakın şekildeki evrakları tamamlayıp kurulumuzun, bunların ihyası sırasında muktezi proje onaylarını akla yatkın şekilde hazırlamasını sağlamayı hedefliyoruz.”

“Ibdai gereç üretilmesini sağlayacağız”

Facia Kazı Başkanlığının görevini tamamlamasının peşi sıra “kültürel enkazın kaldırılması” aşamasına geçeceklerini dile getiren Ersoy, durumunda korunacak enkazları durumunda korumaya çalışacaklarını kaydetti.

Yer yarar değil ise galiba benzeri noktaya kontrollü ayrımsız şekilde kaldırıp sonraları bunların ayrıştırılmasının yapılacağını anlatım fail Ersoy, “Kullanılabilir enkazın ayrıştırılıp o firez varlığının ihyası sırasında yeniden kullanılması gerekiyor. Onların ayrıştırılması tamamlanacak ve bu şekilde ikinci aşamayı üstelik tamamlamış olacağız. Özellikle taş yapılar amacıyla gerekli ihtiyacın hangi ocaklardan sağlanacağını tespit edeceğiz. Bu ocakların kapalıysa mümkünse hayata geçirip özgün malzemenin üretilmesini temin etmek birlikte üçüncü aşamamız olacak.” dedi.

Hatay’daki ekin varlıkları

Ersoy, Veri Kurulunu genişletmeye bitmeme ettiklerini anlatarak, Hatay konusunda bindi olacak gönüllü üniversiteler ve akademisyenlere kapılarının boş olduğunu, uzmanların kendilerine başvurabileceğini, ellerindeki dokümanları Malumat Kuruluna devredebileceğini söyledi.

Hatay üzerine uzmanlaşmış gönüllülere Bili Kurulunda meydan vereceklerini belirten Ersoy, şunları kaydetti:

“Yöre çalışmaları tamamlanan bazı noktalarda bile mart sonu itibarıyla ihya çalışmalarına başlayacağız. İlk etapta kamu kurum ve kuruluşlarına ait noktalarda bu çalışma başlıyor. Evkaf Umumi Müdürlüğümüz ve Ekin Varlıkları Umumi Müdürlüğümüze ilgili kâh yapılarda mart sonu itibarıyla ihya çalışmasına başlıyoruz. Kültür varlıklarımız öncelikli adına Hatay Müzesi’nin yeniden ihyasıyla ait çalışmayı mart böylelikle başlatıyor. Vakıflar Genel Müdürlüğümüz üstelik şu zaman amacıyla sarsıntı bölgesi genelinde 24 eserin çalışmasını tamamladı. Onları de mart sonuna büyüklüğünde ihya aşamasına getiriyoruz, yapım çalışmalarını başlatıyoruz. Marifet kurulumuz havza genelinde tespit yapmaya devam ediyor. Burada jandarmadan bile bindi oluyoruz. Yağmurda üstelik çalışabilecek dron sistemlerini kullanıyoruz.”

“Mevzuatta değişikliklere gideceğiz”

Bakan Ersoy, bugünkü toplantının temel konularından birinin üstelik kamu hava ve kuruluşlarına ilgilendiren sıfır ekin varlıklarıyla ilgisinin bulunduğunu belirterek, sözlerini şöyle tamamladı:

“Hangi asıl destekler vermemiz gerekiyor, ekin varlıklarının ihyası çalışmalarına elbet başlayabiliriz, onunla ilgilendiren düşün teatisinde bulunduk. Özellikle bakanlığımızdan belgeli tescilli yapılarda işletme belgesi olan tescilli yapıların para sahiplerini çağırma ettik. Onlarla düşünce alışverişinde bulunduk. Mevcut mevzuatımız bu forma aynı afette yeterli olamayacağı üzere bulunan mevzuatlarımızda, yönetmeliklerimizde ara sıra değişikliklere gideceğiz. Bu kapsamda mevzuatımızın cevaz verdiği destek limitlerinde ve ürünlerinde çeşitliliğe gideceğiz. Biz kendilerine bundan sonraki sürece bittabi başvuracakları konusunda da vukuf verdik. O başvuruları yapacaklar. Biz dahi aceleci bir şekilde nisan kocaoğlan ortamında yönetmeliklerimizde değişikliğe gidip çabucacık kullanmak isteyen arkadaşlarımıza rüçhan namına beceri bindi, sonrasında proje desteği, sonrasında bile finansal aplikasyon desteği şeklinde üç devam destek programını açıklayacağız ve onların dahi faydalanmasını sağlayacağız. Amacımız Hatay ve Antakya’bile öncelikli kendisine hars, tekellüm ve turizmin yöre planda olduğu yıpranmamış tıpkı hikaye inşa etmek. Bu hikayeyi de bu işin uzmanı, burada yaşamış insanlarla, onların fikirlerini alarak hep bu arada hazırlamak. Bununla ilgili heybet kendisine yapmamız gerekenleri, atmamız gereken sorumluluklarımız birlikte var. Bu sorumluluklarınız birlikte bilincinde kendisine akıntı ediyoruz.”

Toplantıya, DOĞRU Tümen Hatay Milletvekili Hüseyin Yayman, Kültür Varlıkları ve Müzeler Umumi Müdürü Gökhan Alın Yazısı, Hatay Firez ve Turizm İl Müdürü Hüsnü Işıkgör bile katıldı.