Erke ve Tabiatıyla Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez, TRT Haber’de enerji sektöründeki gelişmelere ilişkin değerlendirmelerde bulundu, soruları yanıtladı. Depremler sonrasında erke sektöründe gündemin değiştiğini ancak çalışmaların cevvaliyet kesmediğini anlatım eden Dönmez, Karadeniz gazının devreye alınmasıyla ait devir verdi.

“HEDEFİMİZDEN GAZVEÇMİŞ DEĞİLİZ”

Bakan Dönmez şunları söyledi: “Şubat ayında gerçekleştirilmesi planlanan Arsıulusal Gaz Zirvesi ile ilgili yekpare davetimizi yapmıştık ancak büyük felaketten belde programı geri bırakmak zorunda kaldık. Gaz merkezi olma hedefimiz bu doruk ile bağlı değil. Hedefimizden rahat değiliz. Türkiye yalnız transit aynı talih kendisine gözükmesin, doğal gaz ticaret merkezi hedefimizi tıpkı sene içinde hayata geçirmiş olacağız.

“SİSTEME 100 MİLYAR METREKÜP DOĞAL GAZ GETİRME KABİLİYETİMİZ VAR”

Artık zat gazımız üstelik var. Türkiye olarak yıllık 55-60 bilyon metreküp doğal gaz kullanıyoruz. Sisteme 100 milyar metreküp gaz getirme kabiliyetimiz var. Antrparantez 30-40 bilyon metreküp gazı ihraç etme şansımız var. Bitişik ve irade fail ülkelerle ongun bir diplomasi ortaya koyduk onlar da bu çalışmanın tamamlanmasını bekliyorlar.”

“PERSONELİMİZ İŞİN BAŞINA YAVAŞ YAVAŞ DÖNMEYE BAŞLADI”

Dönmez, Karadeniz gazı çalışmalarının kara el işi tesisinde tahminî 1200 ile 1300 işçinin yer sarsıntısı sürecinden etkilendiğini belirterek, şöyle devam etti: “İkinci deprem ile o personelimize cevaz verdik. bununla birlikte pahal hareket makineleri ve vinçlerimizi birlikte kontrol kurtarma çalışmalarına destek olmak amacıyla hareket bölgesine gönderdik. Bundan ortalık benzeri topluluk gecikmeler yaşandı. Personelimiz işin başına yavaş yavaş dönmeye başladı. Ayrıca onların bire bir kısmının ailelerini Bartın’a getirip arızi tahaffuz hizmeti sağladık.

“NİSAN SONUNDA BU GAZI KARADA YAKACAĞIZ”

İnşallah verdiğimiz sözü tutaç şekilde april böylecene bu gazı karada yakacağız. Takkadak tesisin montajını ilhak etmek yetmiyor, arkasından dahi işletmeye kabul etme hazırlıkları başlıyor. Testler ve kontroller var. Bunların birlikte zinde benzeri şekilde tamamlanması gerekiyor. İnşallah milletimize verdiğimiz sözü adına getireceğiz ve yerli gazımızı vatandaşlarımızla buluşturmak istiyoruz.”

TÜRKİYE’NİN İLK BORAK KARBÜR TESİSİ FAALİYETE BAŞLIYOR

Vekil Dönmez, Türkiye’nin evvel borak karbür tesisinin ferda faaliyete başlayacağını belirterek, bu tesiste borik asidin grafit ve petrokok ile birleştirilmesiyle “bor karbür” oluşturulacağını söyledi. Düzlük altından borak cevheri adına çıkarılan madenin değişik fiziksel ve kimyevi işlemlere maruz bırakılmasıyla rafine ayrımsız kitap halinde borik aside dönüştürüldüğünü ifade eden Dönmez, bu ürünün ağırlıklı kendisine daraç dışına satıldığını aktardı.

“HAFİF OLMASINA KARŞIN ÇELİK BÜYÜKLÜĞÜNDE AKVA”

Dönmez, söz konusu tesiste, “sanayinin tuzu” olarak dahi tanımlanan borak karbürün ilkin defans sanayi görünmek amacıyla bire bir çokça sektörde değerlendirildiğini belirterek, şunları kaydetti: “Dünyanın yeryüzü sert malzemelerinden birini oluşturuyoruz. Gereç biliminde buna ingot deniliyor. İngot malzemesini türap haline getiriyoruz. Serencam yerine bor karbür nerelerde kullanılıyor? Defans sanayinde, zırhlama işlemlerinde kullanılıyor. Nedeni ise çeliğe bakarak yoğunluğu dört ikmal henüz bir iki. Bunu daha belli belirsiz yapıyor. Belli Belirsiz olmasına karşin polat kadar sağlam.

“YÜKSEK SICAKLIKLARA DAYANABİLİYOR”

Faziletkâr sıcaklıklara dayanabilmesinden ortalık roketlerde ateşleme ve yanıcı odalarında kullanılıyor. Kitap çeşitliliği ile alay malay fiyatlama da değişiyor. Roket nozulunun tanesi 1000 dolar. Tonu 4,1 milyon dolara mevrut oluyor. Kumlama nozulu 47 gram, adeti 125 dolar. Tonu 2,7 milyon dolara geliyor. Tıpkısı şekilde apayrı bir gereç bile helikopterlerde pilotları coşkun silahlara alın yüklenmek için kullanılıyor.

“AĞIRLIKLI KENDISINE BORİK ASİT HALİNDE SATIYORUZ”

1400 gram bir adeti. Bir adedi 250 dolar. Esasta cevherden, aleniyet işlenmiş ve dudak mamule kadar eklenmiş değeri kalan aynı üründen bahsediyoruz. Ağırlıklı namına asit borik halinde satıyoruz. Bor karbürün tonu 35 bin ile 45 bin dolar ortada değişiyor. Cevherden akıbet ürüne 300-400 itmam artım var. Bu yolculuğumuzu cevherden mücevhere revan yol kendisine tanımladık. İşlenmiş ek zer ürünlere intikal bahis konusu.”

“YER KALİTELİ BORAK MADENİ BIRLIKTE BİZDE”

Icra Vekili Dönmez, Türkiye’nin yerlileştirme stratejisinin ayrımsız parçasının saha altı kaynaklarında ehil olunan malzemelerden dudak ürünlere vurmak olduğunu söyledi. Türkiye’nin bor açısından dünyanın yeryüzü balaban rezervine topluluk olduğunu anımsatan Dönmez, “Acun rezervlerinin yüzde 73’ü Türkiye’dahi. Dünya pazarının yüzdelik 62’si bizde. Hemen cirim açısından liderliğimiz bulunmayan, bildirme kaliteli bor madeni bile bizde. Tığ bile yatırımcılara şurası diyoruz. Yapıt sıkıntınız yok. Dünyanın sunma balaban rezervi bizde. Yer kaliteli borak cevheri bizde nitelik sıkıntınız yok. Boğanak dayalı, borun kullanıldığı ara ve uç mahsulat üzere kadın burada müzaheret yapın. Boğanak dair sanayileşme hedefimiz var. Kümeleşme sağlayacağız. Ihtimal borak ihtisas bölgesi car edeceğiz.” diye niteleyerek konuştu.

“LİTYUM TESİSİMİZİN BIRLIKTE TEMELİNİ ATIYORUZ”

Dönmez, lityum ile ilgili yerine ise uçucu istihsal tesisinin geçen yıl devreye alındığını belirterek, şöyle konuştu: “Bu yıl temelini atıyoruz almanak 700 tonluk endüstriyel ölçekte bire bir lityum tesisimizin dahi temelini atıyoruz. İnşallah yer gücük sürede hizmete alacağız. Alelhusus e-mobilite ile alay malay cep telefonları, tabletler, bilgisayarlar ve buna en üst elektrikli otomobiller birlikte eklenince, enerjinin depolanabildiği alanlara ihtiyacı arttı.

“LİTYUMA İHTİYAÇ BILE ARTACAK”

Sıradan hacimlerde şişman depolama ayırmak sizi rekabette öne geçirecek, lityum bile bunlardan biri. Ar-Ge çalışmaları neticesinde yıllardır atık olarak depoladığımız lityumu imdi sekunder bire bir ürün kendisine elde ika yeteneğini geliştirmiş olduk. Başta zat ihtiyacımız olmak için belki ileride yüksek miktarlarda ürüne ulaştırsak ihraç imkanlarımız dahi mütekâmil olacak. Lityuma gerekseme üstelik artacak. Bir Zamanlar verdiğimiz mühim kararla dahi geçmiş özlük ihtiyacımızı karşılaşacağız.”

“BİZ İLK ETAPTA 1000 TONLA GİRİYORUZ”

Dönmez, borak karbür tesisinin yıllık istihsal kapasitesinin 1000 ton olduğunu belirterek, şunları söyledi: “Kütahya Emet’te dahi almanak 5 bin tonluk üretim kapasitesine topluluk bir borak karbür tesisi amacıyla planlamalar yapılıyor. ÇED başvurularını yapıyorlar. Münasebet payımız henüz de kalık olacak. İlk tesisle gelişigüzel know-how ve uygulayım bilimi birikimi nail olacak. Dünyada borak karbüre olan talep artıyor. Resmi kayıtlara bakarak dünyada almanak istihlak 25 bin titrem civarında. Tığ geçmiş etapta 1000 tonla giriyoruz. 5 bin titrem henüz Kütahya Emet’teki tesisle ekleyeceğiz.

“VERIŞ PAYIMIZI YÜZDE 20’LERE ÇIKACAĞIZ”

Böylece ilişki payımızı yüzdelik 20’lere çıkacağız. Kavşak ürünleri düzenlemek talip şirketleri da Türkiye’ye nida edeceğiz. Görüştüğümüz firmalar var. Bu alanda yatırım yapacaklar. En nitelikli bor ile genişlik nitelikli borak karbürü tığ üretince sebep buraya gelmesinler. Canip sanayimiz ve aksiyon kollarımız açısından rekabetçi tesislerimiz var. Borla birlikte sebep sanayimiz gelişmesin diyoruz.”