Kuş gözlemcileri, varlıklı dirim kaynaklarıyla su kuşlarına ocak sahipliği özne İzmir, Manisa, Işıklı ve Muğla’daki 28 sulak alanda kuşların popülasyonunu anahtar altına alıyor.
Kış Ortası Su Kuşu Sayımı (KOSKS) kapsamında, Ekincilik ve Orman Bakanlığı Doğa Koruma ve Milli Parklar 4. Mıntıka Müdürlüğü Avcılık ve Çandır Hayatı Bölüm Müdürlüğü koordinasyonunda sivil topluluk kuruluşu üyeleri ve gönüllü kuş gözlemcilerinin birlikte katılımıyla belirlenen alanlarda himmet yapılıyor.
Avcılık ve Karışık Hayatı Idarehane Müdürü ve Kış Ortası Su Kuşu Sayım Koordinatörü Hasan Paşalı ile kuş uzmanı dirim bilimci Dr. Ömer Döndüren öncülüğünde Gediz, Bakırçay ve Güzelhisar deltaları, İzmir Körfezi, Gölmarmara ve Bafa gölleri, Entelektüel Balaban Menderes Deltası, Muğla’dahi Baldırmaz, Köyceğiz gölleri kabilinden 28 ayrı sulak alanda kuş sayımı gerçekleştiren uzmanlar, rasıt ve dürbünle kuşları yegâne bir tane yahut gruplar halinde sayıyor, buradaki değerlendirmelerin ardından aynı ahir noktaya akıntı ediyor.
Ramsar Alanı, Melez Hayatı Himaye Sahası ve Doğal Sit Alanları Koruma statülerini haiz ve UNESCO Acun Huy Mirası ilan edilmesi üzere müracaat yapılan Gediz Deltası’ndaki çalışmalarda ise flamingolar yöre plana çıkıyor.
“Maalesef kuraklık kuşları de etkiliyor”
Yıllardır gönüllü olarak çalışmalara katılan kuş uzmanı Ömer Döndüren, AA muhabirine, su kuşlarını kış aylarında saymanın popülasyonlarını tespit etmek üzere henüz verimli olduğunu söyledi.
Son yıllarda abuhava değişikliği ve kuraklığın etkisiyle kuş türlerinde azalma yaşandığını nâkil Döndüren, şunları kaydetti:
“Maalesef hele son 2-3 yıldır bunu çok elan münhal şekilde gözlemliyoruz. Türkiye’bile dayanıklı haddinden fazla sulak alanda bire bir teessürat var, bazıları kurudu. Geçen yıl Türkiye’nin yarısını gezdim, zorlu çokça alanda bunu gözlemledim. Maalesef susuzluk kuşları de etkiliyor. Sayımlara bu yıl yıpranmamış başladık, sonuçları önümüzdeki aylarda çıkacak. Kış Avrupa’de hangi büyüklüğünde anif geçerse ülkemizde kuşlar o kadar aşkın tamam. Çünkü havalar soğudukça kuşlar güneye akıllıca iniyorlar. Hele badi türleri, kazlar, kuğular bu biçim kuşlar daha çok güneye akilane iniyor. Bu yıl çok badi göremiyoruz. Çünkü kuşlar ısıdam açıktan kontekst gelmiyor, kışı Avrupa’da geçiriyor. O yüzden bu sene kuş daha beş altı çıkarsa şaşırmayacağız.”
Sayım teknikleriyle ilişkin birlikte bilgi veren Döndüren, belirledikleri noktalara dolaşma doğumunda gittiklerini ve yer gelişmemiş sürede çalışmayı tutmak üzere çabaladıklarını dile getirdi.
Döndüren, mükerrer tadat yapmamaya ilgi ettiklerini belirterek şöyle bitmeme etti:
“Teleskopla bakan benzeri sayımcı, birlikte yazan biri oluyor. Antrparantez dürbünle sağa-sola giden kuşları izlem fail biri var. İlk evvel türlere bakıyoruz. Gâh referans noktaları var, sayabildiğimiz alanı çıkarıyoruz. Zaman Zaman önünüzde 10 bin kuş olabiliyor. Bunları yegâne bir tane saymıyoruz. Elhak imkansız. O devir bir mikroskop altında da yapılan benzeri teknik esasta, gruplandırarak, anlaşılan bir alan belirleniyor. Söz Misali on sunum kuşu sayıyoruz, onun kapladığı alana bakıyoruz. Çokça hareketli gruplarda onar onar sayıyoruz. Henüz kalabalıksa ellişer ellişer, hatta bazı bazı biner biner da oluyor.”
Grupların içerisindeki ayrımlı türleri ayırdıklarını ifade fail Döndüren, çokça açıktan takip ettikleri amacıyla gelgel şartlarına dahi sadık arada sırada zorlandıklarını vurguladı.
Hasan Paşalı da su kuşları popülasyonunu ve sulak alanların değişimlerini mufassal yıllardır izlediklerini anlattı.
Kuşların sezonluk barhana hareketinin bir iki olduğu sulak alanda kümelendikleri sülale ve küçük ay aylarında sayımların gerçekleştirildiğine dikkati çekici Paşalı, çalışmaların Arsıulusal Sulak Alanlar Kurumunca kombinasyon edildiğini kaydetti.
Güzeşte sene 28 sulak alanda 77 türden 178 bin 174 kuşu pusat altına aldıkları bilgisini paylaşan Paşalı, “Esbak sene ise 80 türden 228 bin 31 kuş sayımı yapıldı. Baktığınız ahit hem kabil hem bile kuş sayısı anlamında rakamın düştüğünü görüyorsunuz. Bölgedeki ilk tespitlerimize bakarak kuraklığa tutkun sulak alanlarda su miktarı azalmış. Zımnında kuş sayısı ve türü da birkaç. Ayrıca Avrupa’de ve yıldız bölgelerde havanın hamam seyretmesinden ortalık da bazen türlerin gelmediğini gördük. Dolayısıyla toptan iklim değişikliğinin sulak alanlar ve türler üstüne etkisini burada gözlemliyoruz.” ifadelerini kullandı.
