Arsıulusal Un Sanayicileri ve Hububatçılar Birliği (IAOM) Avrasya Başkanı Aziz Günhan Ulusoy, Hububat Koridoru Anlaşması’nın uzatılmasına ilişik, “Bu gelişme sonrası buğday fiyatlarındaki düşüş seyrinin bitmeme etmesini ve fiyatlarda aynı artım yaşanmamasını bekliyoruz.” dedi.
Cumhur Reisi Recep Tayyip Erdoğan, geçkin yaptığı açıklamada, süresi sona aziz Hububat Koridoru Anlaşması’nı gelişigüzel iki tarafla yaptıkları görüşmelerin sonunda uzattıklarını bildirmişti. Erdoğan, “Bugüne büyüklüğünde 800’den fazla gemiyle 25 milyon titrem tahılın acun piyasalarına sevkini sağlayıcı bu anlaşma, global besin tedarikinin istikrarı itibarıyla dirimsel öneme sahiptir. Anlaşmanın bir el daha uzatılması üzerine gayretlerini esirgemeyen Rusya ve Ukrayna tarafları ile Birleşmiş Uluslar Umumi Sekreteri’ne teşekkür ediyorum.” ifadelerini kullanmıştı.
IAOM) Avrasya Başkanı Ulusoy, konuya ilişik AA muhabirine yaptığı açıklamada, anlaşmanın uzamasına ilişkin mazi ilkin Cumhur Reisi Erdoğan kalkışmak üzere taraflarca yapılan anlaşmaları kıvançla karşıladıklarını anlatım ederek, sürenin uzatılmasının tam dünyayı yakından ilgilendirdiği amacıyla çok oylumlu olduğunu vurguladı.
Anlaşma öncesi buğday fiyatlarının rekor kırdığını, kuraklıkla gelişigüzel ülkelerin kısık kaygılar içerisine girdiğini belirten Ulusoy, evvel anlaşmadan sonradan yaşanan rahatlamayı hatırlattı.
Ulusoy, bugüne kadar koridordan 25 milyon titrem tahılın dünya piyasalarına ulaştırıldığını aktararak, bu rakamın azımsanmayacak büyüklüğünde faziletli olduğunu vurguladı.
Son 20 ayın en düşüğünde
Muazzez Günhan Ulusoy, daha geçmiş Rusya’nın “taahhütlerin yerine getirilmemesi ve verimsiz ülkelere yeterince tahılın ulaştırılmaması dolayısıyla” anlaşmayı sonlandırmasının ardından piyasalarda yaşanan gerginliği anımsatarak, Türkiye’nin arabulucuğuyla anlaşmanın uzatıldığını ve piyasaların bayındır tıpkısı içki aldığını söyledi.
Son kendisine, Hububat Koridoru Anlaşması süresinin Türkiye’nin bile katkılarıyla yine uzatıldığını belirten Ulusoy, Mürekkep Milletler (BM) Sözcüsü Stephane Dujarric’in “diplomatik ve operasyonel destek sağladığı amacıyla Türkiye’ye teşekkür ettiğini” söyledi.
Ulusoy, piyasaların anlaşmanın bitmeme edeceği yönünde manzara aldığını aktararak, “Chicago Borsası’nda buğday fiyatları akıbet 20 ayın yer düşüğüne geriledi. 6,61 dolarla Orak Ayı 2021’den bu yana sunma düşük seviyeyi gördü. Anlaşmanın uzatılması sonrası buğday fiyatlarındaki düşüş seyrinin devam etmesini ve fiyatlarda tıpkı çoğalma yaşanmamasını bekliyoruz.” ifadelerini kullandı.
“Türkiye’nin hububat stokları ehliyetli”
IAOM Avrasya Başkanı Ulusoy, Türkiye’nin hububat stoklarının ehliyetli olduğunu belirterek, kullanılmamış sezonun haziranda başlamasına 3 aylık süre kaldığını, bu dönme amacıyla ehliyetli stokun bulunduğunu söyledi.
TMO’nun 2022-2023 sezonunda ithalatının 4 milyon tona yaklaştığını bildiren Ulusoy, bu ithalatın ağız ağıza yetersiz içi stokları güçlendirmeye müteveccih olduğunu vurguladı.
Ulusoy, bugüne büyüklüğünde yaşanan kuraklığın etkisinin ileriye müteveccih kalımlı etki bırakmasa de bundan sonrası amacıyla endişe duyulması gerektiğini anlatım ederek, nisan ve mayıs aylarında yaşanabilecek muhtemel tıpkısı kuraklığın sıkıntıya hastalık olacağını kaydetti.
“Depremzede 11 il Türkiye buğday üretiminin yüzde 18,9’unu gerçekleştiriyor”
Eren Günhan Ulusoy, zelzele bölgesinden yaşanan göçlerin, buğday tarımına etkisinin ne kademe olacağını daha ölçemediklerini belirterek, “Depremden etkilenen illerin bulunduğu alanda geçtiğimiz sezon Türkiye buğday üretiminin yüzde 18,9’u gerçekleştirilmişti. Bu bölgede üretimin sürdürülmesi, Türkiye’nin buğday üretim tüketim dengesi açısından balaban önem taşıyor.” dedi.
Dünyada buğday üretim ve tüketimi beyninde 10 milyon tonluk bir açığın bahis konusu olduğuna belen eden Ulusoy, buna karşın Rusya’birlikte 15 milyon tonluk, Ukrayna’da 5 milyon tonluk antlaşma stoku görüldüğünü söyledi.
Ulusoy, bu ülkelerden dünya pazarlarına yeterince im ulaştırılamadığı üzere ahit stoklarının yükseldiğini aktararak, sözlerini şöyle tamamladı:
“Türkiye süresince bulunduğumuz sezonda bu resimden ayrılıyor. TÜİK’in ikinci zirai istihsal tahmininde 19,8 milyon tonluk benzeri buğday üretimi var. Esasen 8,3 milyon titrem darı ve 8,5 milyon titrem arpa üretimiyle 36 milyon tonu aşan bir tahıl üretiminden bahsediyoruz. Türkiye amacıyla kendini dengeleyecek ayrımsız seviyeye yakın. İthalattan tarafından yapılan güçlü takviyelerle TMO’nun Türkiye bağırsak piyasasındaki dengeyi sağladığını görüyoruz. TMO’nun halihazırda yürüttüğü un ve ağızotu regülasyonu programı yardımıyla bağırsak piyasadaki fiyatların dünyadaki dalgalanmalardan haddinden fazla henüz birkaç etkilendi.”
