Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) Başkanı Mustafa Gültepe, ilkgüz ayında ihracattaki parite kaynaklı kaybın 1,8 milyar dolara ulaştığını söyledi. Gültepe, kaybın yılbaşından bu yana ise 10 bilyon doların üzerine çıktığını belirtti. Ticaret Bakanı Mehmet Muş ise benzeri önceki yılın ayrımsız ayına bakarak yüzde 298,3 terfian 10 bilyon 384 milyon dolar çıplak verilen aut tecim verilerini muvaffakiyet kendisine nitelendirdi.
TİM, ilkgüz kocaoğlan ihracat verilerini Tecim Bakanı Mehmet Muş’un katılımıyla Trabzon’da açıkladı. Tecim Bakanı Mehmet Muş, eylül ayına ve yılın üçüncü çeyreğine ilgili arızi dış ticaret verileri ile ilişik yerine şöyle konuştu:
“İSTANBUL MUTABAKATI GİBİ ÇÖZÜMLER OLASI BİR GIDA KRİZİNİN ÖNÜNE GEÇMİŞTİR: Avrupa Birliği (KEZ) ülkeleri amacıyla hele yükselen erke fiyatları ve beklenen gaz kıtlığı zımnında yıl böylecene dinginlik ihtimalinin güçlendiği belirtilirken IMF Başkanı anif geçecek aynı kışın Avrupa’üstelik içtimai huzursuzluklara kat açabileceği uyarısında bulundu. Ekonomide böylesine yavaş sorunların var olduğu benzeri ortamda dünyanın farklı coğrafyalarında tırmanan gerilimler hal amacıyla iş birliği yapmayı güçleştirmekte ve sorunları körüklemektedir. Türkiye namına, barış odaklı aut politika ülkemiz doğrultusunda uluslararası dayanışmaya katkı sağlayıcı gelişigüzel adımı güzeşte olduğu gibi bugün bile desteklemeye devam edeceğiz. Düpedüz Karadeniz’in mavera kıyısında yaşanan savaşın bir an önce sona ermesi ve özellikle azık ve enerji güvenliği oluşmak üzere global ekonomiye etkilerini bildirme aza azaltmak için 2 aydır başarıyla planlı İstanbul Mutabakatı kabilinden analizör olası benzeri azık krizinin önüne geçmiştir. Zira hububat koridoru piyasaları sakinleştirmeye ve azık enflasyonunu sınırlamaya havari olmaktadır.
TÜRKİYE EKONOMİSİ TÜVANA TAHACCÜM PERFORMANSINI SÜRDÜRMEKTEDİR: Toptan hazırlık zincirlerinin hala toparlanamadığı siyasi gerilimler ve savaşların bile etkisiyle toptan enflasyonun zirveye çıktığı ve mütekâmil ekonomilerin duraklık sinyalleri verdiği böylesi bir ortamda Türkiye ekonomisi yaşayan büyüme performansını sürdürmektedir. Harbiden 2021 yılında yüzde 11,4 ile son 50 yılın yer erdemli büyüme hızına vasıl Türkiye ekonomisi akıbet olarak 2022 yılının ikinci çeyreğinde de yüzdelik 7,6 üzere muvaffakiyetli aynı nema oranını kaydetmeyi başarmıştır. Bu dönemde karışık yurtiçi hasıla artışımızın yarısından dahası mal ve bakım ihracatımızdan gelmiştir. Nedeniyle ekonomimiz toptan ortamdaki tamlık zorluklara rağmen tartılı ve sürdürülebilir ilerleyişini sürdürmektedir.
TÜRKİYE İHRACATI 2021 YILINDA YAKALADIĞI BAŞARIYI 2022’NİN İLK 9 AYINDA DA SÜRDÜRMÜŞTÜR: Bu yöndeki performansımız doğrulama edilmekte olup OECD daha geçtiğimiz hafta yayınladığım hesaplı zevahir raporunda ülkemiz için 2022 nema tahminini yüzdelik 3,7’den 5,4’e yükseltmiştir. Değerli katılımcılar, Türkiye ihracatı 2021 yılında yakaladığı başarıyı 2022 önce 9 ayında birlikte sürdürmüştür. Geride bıraktığımız eylül ayında ihracatımız geçtiğimiz yılın aynı ayına göre yüzdelik 9,2 artışla 22,6 şeş milyar dolar olmuştur. Şunu kıvançla nakletmek isterim ki bu miktar ulaştığımız sunu faziletkâr ilkgüz kocaoğlan dış satım rakamıdır. Böylece 2022 yılının önce 9 ayının tamamında aylık olarak bildirme erdemli ihracat rakamlarına erişmiş bulunuyoruz.
OCAK- ILKGÜZ DÖNEMİ İTHALATIMIZIN YAKLAŞIK 3’TE 1 BİRİ ENERJİ İTHALATINDAN KAYNAKLANMAKTADIR: Eylül ayında aut ticaret hacmimiz geçtiğimiz yıla göre yüzdelik 26 oranında artışla 55,6 milyar dolara ulaşmıştır. Erke ve emtia fiyatlarında yaşanan kaba artışın etkisiyle ithalatımız 33 bilyon dolar olmuştur. Eş- ilkgüz dönemi ithalatımızın yaklaşık 3’te 1 biri erke ithalatından kaynaklanmaktadır. Öte yandan son dönemde zer ithalatında hareketli yükselişte ithalatımızda yaşanan artım faal olmaya başlamıştır. söz konusu artma eş-ilkgüz döneminde bile devam etmiş olup hep zer ithalatı benzeri eski yılın benzeri dönemine bakarak yüzde 150 artarak 12,1 milyar dolara nail durumdadır.
HÜKÜMET KENDISINE TAMLIK FİRMALARIMIZIN YANINDA BULUNUYOR, ONLARA BINDI VERİYORUZ: Eylül ayında kızıl ve enerji dış tutulduğunda ihracatın ithalatı istikbal oranı yüzdelik 100’ün konusunda çıkmaktadır. Hükümet namına temelden başlayarak bire bir acun markası haline gelmelerine kadar güçlü çok aşamada birlik firmalarımızın yanı sıra bulunuyor, onlara destek veriyoruz. Gerçekten yıpranmamış ihracat ve e- ihracat destekleri ve finansman modeliyle güncel gelişmelere uzlaşma sağlayan yıpranmamış döl bindi mekanizmalarını sunduğumuz geçtiğimiz hafta gerçekleştirdik.
PRE-FİNANCİNG MODELİYLE DESTEKLERİN ETKİNLİĞİ ARTTIRACAK: Pre-financing modelimizde majör ayrımsız sac ayağı olacaktır. Zira bu mümasil ile desteklerimizin etkinliğini arttıracak, her sene destekler amacıyla bütçeden ayrılan kaynağı finansman ile eşleştirerek çoğaltan etkisiyle ihracatçımızın hizmetine sunmuş olacağız. Mavera yandan, hizmet sektörünün elan bereketli konuma gelmesini bulmak amacıyla millî ve arsıulusal gelişmeleri dikkate aldığımız şümullü çalışmalarımız kesintisiz sürmektedir. Hep 4 karardan oluşan ve geçtiğimiz aylarda kamuoyuyla paylaştığımız hizmet ihracatı destek program paketimiz bunlardan sadece ayrımsız tanesidir. Önümüzdeki süreçte attığımız adımlarla bakım ihracatımızı de canli biçimde, daha arka seviyelere taşımaya kararlıyız.
TİCARET DİPLOMASİ FAALİYETLERİMİZ KAPSAMINDA GÖRÜŞMELERİMİZ DEVAM EDİYOR: İhracat ailemiz amacıyla delil niteliğinde olacak bu çalışmalarımızın birlikte yeniden ihracatçılarımızın önünü fora etmek üzere ticari diploması faaliyetlerimize de ivinti kesmeden bitmeme ediyoruz. 2 gün geçmiş Ukrayna Başvekil Yardımcısı ve Iktisat Bakanı ile cidal sonrası Ukrayna’nın yeniden inşası, Türk müteahhitlerinin rolü, tahıl koridorunun işleyişi, serbest tecim anlaşmamızın yürürlüğe girmesi amacıyla izin süreçleri kabilinden konuları ele aldık. Tecim diplomatlık faaliyetlerimiz kapsamında tekrar geçtiğimiz haftalarda imzaladığımız protokoller ile Malezya ve Gürcistan’la var olan serbest ticaret anlaşmalarımızın kapsamını genişlettik. Antrparantez Sayın Cumhurbaşkanımızın liderliğinde katıldığımız Birleşmiş Milletler Umumi Kurulu ve Şanghay teşrikimesai teşekkül zirvesiyle birçok ülkedeki mevkidaşımız ile düet musahabe imkanımız ve bu ülkelerle düet ticari ilişkilerimizi kıymetlendirme fırsatımız oldu.
BÜYÜK ÖZVERİYİ VE GAYRETLE ÇALIŞMALARINI SÜRDÜREN TÜM İHRACATÇILARIMIZA TEŞEKKÜRLERİMİ SUNUYORUM: Sizlerin gayretleriyle geçtiğimiz sene olduğu üzere 2022 yılında da ihracatın soylu erki büyümemizin asıl unsuru olmaya bitmeme edeceğini inanıyorum. Sanayimizi serencam yıllarda gösterdiğimiz atılımı devam ettireceğimizi, ihracatın ve yatırımcıların sevimsiz aynı ağır sıklet olduğu bulunan tahaccüm ortamını sürdürülebilir kılacağımıza eminim. Balaban özveriyi ve gayretle çalışmalarını sürdüren tam ihracatçılarımıza şahsım ve ülkemiz namına teşekkürlerimi sunuyorum.”
TİM Başkanı Mustafa Gültepe’nin parite kaynaklı kayıplara işaret ettiği konuşması satır başlarıyla şöyle:
“KİMYEVİ MADDE İHRACATI İLK SIRADAKİ YERİNİ KORUDU: 22,6 milyar dolarla tekmil zamanların en faziletli ilkgüz kocaoğlan ihracat performansını gerçekleştirmiş olduk. İhracatımız 9 ayda 188 bilyon doları, 12 ayda ise 252 bilyon doları aştı. Sonuç 12 ayın tamamında aylık dış satım rekorları kırdık. Sabık ay 15 sektörümüz ihracatını artırırken kimyevi maddeler global piyasalardaki gelişmelerin bile etkisiyle önceki sıradaki yerini korudu. 2,9 milyar dolarlık ihracat gerçekleştiren kimyasal maddeleri, 2,7 milyar dolarla otomotiv, 1,9 bilyon dolarla hazır giysi ve konfeksiyon, 1,7 milyar dolarla polat, 1,3 milyar dolarla neşelilik elektronik sektörü izlem etti. Eylülde tahıl, araba ve gözyaşı sonuç sebze mamulleri sektörlerimiz tarihlerinin sunma yüksek ihracatını gerçekleştirdi. Otomotiv, möble ve mücevher sektörlerimizde de dikkat cazip artışlar var. Güzeşte kamer bin 942 firmamız dış satım ailesine katıldı. söz konusu firmalarımız 114 milyon dolarlık dış satım gerçekleştirdi.
ARZ HADDINDEN FAZLA İHRACAT EDEN 5 İL İSTANBUL, KOCAELİ, BURSA, İZMİR VE ANKARA OLDU: 45 ilin ihracatının artırdığı eylülde bildirme haddinden fazla dış satım yapan geçmiş 5 diyar İstanbul, Kocaeli, Bursa, İzmir ve Ankara oldu. Sakarya, Çorum, Konya ve Gaziantep’in koca dış satım artışları yakaladık. Trabzon’un da istikrarını korudu. Trabzon eylülde 84 milyon dolar dış satım gerçekleştirdi. Tığ bu fena hâlde şehrimizi avantajlı konumu ve geniş hinterlandı ile Rusya’ya, Kafkaslar’a, Türk Cumhuriyetlerine açılan makro benzeri husus olarak görüyoruz. Trabzon cumhuriyetimizin 100. yılında 2 milyar doları hedefleyecek.
EYLÜLDE SUNU AŞKIN İHRACAT ALMANYA, ABD VE IRAK’A GERÇEKLEŞTİRİLDİ: Türkiye’nin sunu haddinden fazla dış satım yaptığı önce 3 mutluluk Almanya, MEMLUK ve Irak oldu. Eylülde Suudi Arabistan’a yüzde 221, Lübnan’a yüzde 102 ve İsviçre’ye yüzdelik 71’lik ihracat artışı oldu. 220 ülkeden 131’inde dış satım arttı. İhracatta kilo başına birim değerdeki çoğalma bile bitmeme ediyor. Vahit ihracat değerimiz geçen yılın ilkgüz ayına göre yüzdelik 22 artışla 1,62 dolara yükseldi.
PARİTE KAYNAKLI KAYIP 10 MİLYAR DOLARI AŞTI: Yılbaşında 1,15 seviyesinde olan euro-dolar paritesi eylülde 0,96’ya kadar geriledi. Bu durumun ihracata zıt yansıması devam ediyor. İhracattaki parite kaynaklı zayi yalnız eylülde 1,8 bilyon dolara ulaştı. Yılbaşından bu yana ise 10 bilyon doları aştı. Bu kritik dönemde alelhusus Euro Bölgesi’ne ihracat özne firmalarımızın parite riskini göz önünde bulundurarak fiyatlandırma yapmaları önem genişlik ediyor.
TÜRKİYE ENERJİ OKKALI SEKTÖRLERDE GÜVENİLİR TEDARİKÇİ: Öncelikle rapor etmeliyim kim, Sayın Cumhurbaşkanımızın üstelik dediği kadar Türkiye’nin erke güvenliğinde bir ülkü gözükmüyor. Kısım başkanlarımızla yaptığımız toplantılarda, erke krizinin ülkemiz için beklenir yansımalarını değerlendirdik. Erke tehlikeli sektörlerde Türkiye emin tedarikçi adına öne çıkıyor. Hele demir-polat, çimento, seramik, pencere, basma kadar sektörlerde kâm artışı bekliyoruz. Enerji krizi nedeniyle Avrupa yeşil dönüşümü ikinci plana atmış görünüyor. Fakat önümüzde ‘Yeşil Mutabakat’ kabil iddialı ayrımsız uğur bulunuyor. Kriz atlatıldıktan sonradan Avrupa bu hedefe haddinden fazla elan aşkin odaklanacak. Dolayısı ile ihracat ailesi namına elden bugüne değil, yarına dahi kalkmak durumundayız. Yenilenebilir kaynakların dünya neşelilik üretimindeki payı yüzde 28, Türkiye’de ise yüzdelik 46 seviyesinde. Bu alanda ülkemizde yatırımlar çarçabuk devam ediyor. Burada bir özge fırsat kapısı de yenilenebilir enerji üretiminde makbul çevirici-gereçler konusunda çalışan firmalarımız üzere var. Avrupa dönüşüm sürecini çurlatmak namına vahim ayrımsız mali hamur ayıracak. İnanıyorum kim yerel firmalarımız hem milli enerji profilimizin dönüşümünde hem bile bu açar-gereçlerin ihracatında nazik azamet alacak.”
