Ankara Üniversitesi (AÜ) Tıp Fakültesi Akademisyen Prof.Dr. Alpay Azap, serencam dönemde görülen teneffüs yolu hastalıklarında, çoğunlukla aynı hastada yegâne virüsün görüldüğünü, hastaların yüzdelik 5’inden azında gürpedek aşkın virüsün tıpkısı anda bulunabileceğini belirtti.

AÜ Tababet Fakültesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Anabilim Dalı Akademisyen Prof. Dr. Alpay Azap, yakın şita mevsimiyle görülme sıklığı küsurat peş solunum yolu hastalıklarına ilişkin, AA muhabirine değerlendirmelerde bulundu.

Azap, Kovid-19 salgını öncesinde birlikte muteber olan, havanın soğumasıyla ilişkin ortamlarda henüz çok espas geçirilmesi, mekanların daha bir iki havalandırılması kabilinden etkenlerin, virüslerin illet olduğu solunum yolu enfeksiyonlarının artmasına sebep olduğunu vurguladı.

Kış mevsiminde sunu kesif görülen hastalıkların grip ve nezle olduğunu rapor eden Eziyet, “Bu kış, bu buut henüz birlikte peyda olacak. Zira, pandemide alınan pinti önlemler zımnında az daha üç yıldır toplumda dolaşamayan virüslere karşı umumi anlamda muafiyet azalmış durumda. Bu yüzden çeşitli virüslerin dolaşmasını ve artık kişinin hastalanmasını bekliyorduk ve cidden de öyle oluyor.” diye konuştu.

Kovid-19 dışında dört virüs henüz dolaşımda

Ezinç, Afiyet Bakanlığı Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü’nün takip verilerine göre, Türkiye’üstelik 3 Ekim’den 6 Kasım’a büyüklüğünde Kovid-19’a eklenmiş kendisine kalın görülme sırasına bakarak dumağı virüsünün (rinovirüs), dumağı bire bir çor işleyen herif koronavirüslerinin, Respiratuar Sinsisyal Virüs (RSV) ve grip (influenza) virüsünün dolaşımda olduğunu bildirdi.

Dünya Afiyet Örgütü (DSÖ) verilerine göre üstelik şimal yarımküredeki dayanabilen çok ülkede bu virüslerin dolaşımda olduğunun altını çizen Ezinç, “Çoğunlukla ayrımsız hastada biricik tıpkısı virüs çor yapıyor. Hastaların yüzdelik 5’inden azında aniden çok virüs bire bir anda bulunabiliyor.” diye niteleyerek konuştu.

“Değişmez tanılama amacıyla imtihan açmak gerekir”

Prof. Dr. Ezinç, bu virüslerin illet olduğu enfeksiyonların belirtilerinin birbirine haddinden fazla benzediğine dikkati çekti.

Belli tıpkısı şikayete evet üstelik taharri bulgusuna göre, kesme tanılama koyabilmenin mümkün olmadığını dile getiren Işkence, “Belirtilere bakarak fark edemiyoruz. Ama dokunaklı olmadan, genel durumu tek bozulmadan yemeden içmeden verimli kibir akıntısı varsa büyük olasılıkla dumağı virüsü, faziletli acı, öksürük, kas ağrıları ve halsizlik varsa enflüanza, Kovid-19, RSV’den biri olabilir diyebiliyoruz. Ancak stabil tanı üzere imtihan ayırmak gerekir.” dedi.

Azap, teneffüs yolu virüslerinin tümünün insandan insana teneffüs damlacıkları ile bulaştığına meni ederek, Kovid-19 amacıyla kısaca üç yıldır makbul peçe, havalandırma, kontak süresini bodur tutma, mesafeyi dulda, halk ve satıh temizliğini havi tedbirlerin uygulanmasının önemine dikkati çekti. Işkence, sözlerine şöyle devam etti:

“Bu beş maddeden özellikle bu haftalarda yaşadığımız gibi hastalanmış sayılarının arttığı dönemlerde sınırlı alanlarda maske kazıklamak, ortamı mebzul havalandırmak büyük ehemmiyet taşıyor.

Kapalı ortamda beş altı kişinin peçe takması, tedbir üzere tam değil. Zira, az kişinin peçe takması, enfeksiyonların yayılmasını haddinden fazla azaltmıyor. Ortamdaki herkesin takması halinde enfeksiyonların yayılması vazıh yerine azalıyor. Bu nedenle peçe, ferdî bir tercih değil benzeri kaide namına ferah şekilde takılmalı.”

Risk grubundakilerin korunması majör

Prof. Dr. Alpay Işkence, bu virüslerin gailesiz, dosdoğru kişilerde henüz belli belirsiz seyrettiğini ve hastaneye yatış gerektirmediğini ancak riziko grubundakilerin korunması açısından virüslerin tedbirlerle arama altına alınması gerektiğini bildirdi.

Işkence, “Özellikle şeş gözyaşı altındaki çocuklar, gebeler, muafiyet sistemi baskılanmış şahıslar, his, akciğer, uykuluk hastalıkları, kontrolsüz diyabet kabilinden alttaki yatan ağır sıklet hastalıkları olanlar risk altında bulunuyor. Risk gruplarına bakıldığında, toplumun neredeyse 5’te biri bu grupta düzlük alıyor. Bu kişileri korumanın yolu de herkesin olabildiğince kendini koruması, virüslerin dolaşımının azaltılmasıdır.” diye konuştu.

Mutlaka telkih yaptırılmalı

Bu hastalıklardan korunmada genişlik kebir silahın aşı olduğunu dile getiren Eziyet, şunları kaydetti:

“Dumağı virüsleri ve insan koronavirüslerine cebin ne efsus ki aşılama bulunmayan. RSV’ye cebin bir telkih kullanıma ahzetmek için, amma elan dünyada bu telkih bile yok.

En azından riziko grubundaki kişilerin enflüanza ve Kovid-19 aşılarını yaptırmalarını kategorik öneriyoruz. Grip aşısını altı yaş altındaki kıtipiyoz dallar, 65 gözyaşı üzerindekiler, gebeler, bağışıklığı baskılanmış olanlar, altta yatan ağır hastalıkları olanlar ve cisim kütle indeksi 30’un üzerinde olan taşkın obezitesi bulunanlar mutlak olmalı. Kovid-19 aşısını füru dünya yeniden tıpkısı gruplar hatırlatma dozlarıyla alay malay yaptırmalı.”