Güneydoğu Küçük Asya Bölgesinde etkisini sürdüren meteorolojik kuraklık tarımsal üretim yapanları endişelendiriyor.
Harran Üniversitesi Tarım Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Mehmet Ulvi Çullu, AA muhabirine, Türkiye’da akıbet yıllarda kuraklığın etkisinin daha çok hissedilmeye başladığını söyledi.
Önceki yıllarda sayı farkı değme 10 yılda bir yağışsızlık etkisi görülürken son 10 yılda 5 kere kuraklığın mevki genelinde çalışkan olduğunu anlatan Çullu, 2021 ve 2022’birlikte arka arkaya meydana mevrut kuraklığın özellikle Güneydoğu, Şarki, İç Anadolu ve kısmen da Akdeniz ve Marmara bölgelerinde tarımsal ve natürel dengeyi bozduğunu tabir etti.
Çullu, Türkiye’nin yüzde 60’ının nısıf kurak iklimin etkisinde olduğunu dile getirerek, şöyle konuştu:
“Sıska tarımın yapıldığı kırsal bölgelerde ayrımsız katre suyun önemi vardır. Şayet yağış uyumlu gitmezse bitkiler etkileniyor. Güneydoğu, Gün Doğusu, İç Küçük Asya ve kısmen da Akdeniz’in bazı bölgeleri kuraklıktan çok etkilenmektedir. Burada alelhusus sulanmayan alanlarda yağmurun düzenli yağması geçişsiz. 2019’de çokça yağmur yağdı kötülük oldu. 2020’dahi sunturlu yağdı çiftçiler sevindi ancak 2021 ve 2022’da yağışların dağılımı düzensiz, tıpkısı zamanda almanak ortalamanın çok altında gerçekleşti. Meteorolojinin hazırladığı haritalarda yaptığımız incelemelerde 2021 ve 2022’bile hele Güneydoğu Küçük Asya Bölgesi ilkin tutmak için çevresindeki tarım alanları ağır şekilde şiddetli kuraklıktan etkilendi.”
“Bulunan akarsu kaynaklarını çok iyi yönetmeliyiz”
Suyun henüz tetik kullanılması gerektiğini vurgulayan Prof. Dr. Çullu, şunları kaydetti:
“Yağışların ehliyetli olmaması, hem tarımsal üretimi azalttı hem dahi hilaf sularının, göllerin beslenmesini, akarsu rezervlerini etkiledi, bu de üretimi etkiledi. Türkiye serencam yılarda sık sık kuraklıkla yüz yüze ve bu açıdan bulunan su kaynaklarını çok dolgunca yönetmeliyiz. Bunun için da üniversitelerin zirai araştırmalarını yaptığı uslu ve hassas sulama teknolojilerini kesinlikle uygulamalıyız. Ürün desenini baştan gözden geçirmeliyiz. Bu konularda haddinden fazla çalışmaya gerekseme var. Tarım ve Orman Bakanlığı, ilişkin araştırma enstitüleri, üniversiteler tıpkısı araya gelip su yönetimi ve im deseni üstüne akla yatkın planlamalar yapması gerekiyor.”
İklimler düzlük değiştiriyor
Çullu, Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde fıstık ağaçlarında kuraklıktan çevre ara sıra hastalıkların açığa çıktığına, benzer durumun diğer ürünlerde bile görüldüğüne işaret ederek, “Türkiye’dahi susuzluk dışında antrparantez iklimlerin düzlük değişmesi olayı var. Bu laf bitkiyi şaşırtıyor. Falsolu zamanda çiçek açıyor, meyve oluşuyor ve bu de bitkinin fizyolojisini, ardından birlikte verimi etkiliyor. 2023 sorunlu başladı. Yağışların kesintili gitmesi aşağı düşündürüyor. Ihtimal 2-3 kamer sonradan gani yağmur olacak ama eğlenceli olmadığında nebati üretimde kırıcı sıkıntılar yaşanıyor.” değerlendirmesinde bulundu.
Çiftçi Mehmet Aksiyom ise tarlasına buğday ektiğini rapor ederek, “Sabık sene yağışsızlık oldu bu sene üstelik yağış çok az. Bu sene tarlama buğday ve direk ektim yağmur olmadığından sulamak için tedarik yapıyorum. İnşallah yağmurlarla birlikte fazlalaşan ayrımsız yıl geçiririz.” dedi.
Çiftçi Tuncay Görgüsüz bile yağış yetersizliği zımnında tarlasına diktiği fidanları erken kaldırmak zorunda kaldığını belirterek, “Geçen sene diktiğimiz fidanların çoğunu sattık. Bu yıl yağmur ev olduğu üzere çiftçiler dikme dikmeye korktu. Çoğu fidanımız elimizde kaldı, güzeşte yıla bakarak yağmur haddinden fazla birkaç. Bakalım hangi olacak inşallah bu aylarda istenen yağış evet.” ifadelerini kullandı.
