Kars’ta Malakanlar’dan Kalma Değirmenler Zamana Direniyor. Değirmen Sahibi Semih: “Malakanlar Gitti Değirmenlerin Tadı Kaçtı”

TACETTİN DURMUŞ

Kars’ta geçimini ekincilik ve hayvancılıkla sağlayan halkın kullandığı Malakan değirmenleri zamana direniyor. Sahibi olduğu akarsu değirmeninin 1877-78 Osmanlı-Acımasız Savaşı’nın arkası sıra Rusya aracılığıyla Kars’ın köylerinde yerleştirilen ve 1962 yılında apayrı ülkelere göç eden Malakanlar’dan kalma olduğunu belirten 71 yaşındaki Hacı Alicenap, “Malakanlar gitti, değirmenlerin tadı kaçtı” dedi.

Kars’ın birçok kaza ve köyünde olduğu kadar Akyaka ilçesine vabeste Karahan köyünde Malakanlar’dan kalma tahminî 150 yıllık karataştan yapılmış su değirmeni, edebiyat su ile kış aylarında ise elektrikle çalışıyor. Yüzdelik 90’ı ahşaptan yapılmış olan değirmen, hala insanların ve hayvanların ihtiyaçlarını karşılıyor.

“BUĞDAY, RÜŞVET, DARP YAPIYORUZ”

Değirmenlerinin ustasının Malakanlar olduğunu belirten Hacı Selek, “Karahan köyündeki bu değirmen bizim. 1980 yılında aldım. O zamandan beri tığ birlikte değirmenciliğe devam ediyoruz. Bu değirmen yılların değirmedir. 1962 yılında yenilendi. Burada ihtimal üstelik dünya kurulduğundan beri bu değirmen kurulmuş amma Malakanlar gitti, değirmenlerin tadı kaçtı. Değirmenin ustası Malakanlardı. Özellikle bire bir Vasil Kankızıl vardı. Cenabıhak yağmur etsin çokça ferah aynı adamdı. Malakanlar’a ilişkin çarklar ve anamog bile bütünü Malakanlar’ındı. Burası onların kuruluşudur tığ bile bitmeme edip gidiyoruz” dedi.

Gürbüz Selek ise, “Bu değirmen çokça bir vakitler Malakanlar’dan kalma karataş su değirmendir. Henüz önce onlar çalıştırdığı üzere biliyoruz. Ondan sonradan zaman ant bize büyüklüğünde geldi. Hangi devir yapıldığını hatırlamıyorum. Biz 1980 yılında aldık. Öncesini hatırlamıyorum. Bu değirmen henüz önceki bir tane katlıymış elan sonra iki itmam adına düzeltilmiş. Burada buğday ve arpa unu, rüşvet kırması, darp ve ebebulguru yapıyoruz” ifadelerini kullandı.

MALAKANLAR HAKKINDA

Acımasız Ortodoks Kilisesi’nden ayrılarak Molokanizm’i aynı yaşam felsefesi olarak akseptans eden Malakanlar, Rus Çarı I. Petro’nun uygulamalarına alın çıkmışlardır. 1877-78 Osmanlı-Zalim Savaşı’nın Ruslar tarafından Kars’a yerleştirilen Malakanlar, detaylı yıllar burada kaldıktan sonradan 1961 ve 1962 yıllarında özellikle ABD ve Avustralya almak için değişik ülkelere göç ettiler.

Rusça’de benzin içen anlamına gelen ‘Moloko’ adını düz Malakanlar, özellikle değirmencilik oluşmak için kesim halkları amacıyla çok istikbal ekincilik ve kültür tekniklerini birlikte getirdi. Kars’ın bildirme ücra köylerinde akarsu gücü ile hareketlilik birlikte üreten Malakanlardan kalan eserler ve aksamlar günümüze kadar kazanmış durumda ama zamana direniyor.

Share: