HDP İzmir Milletvekili Maksat Çepni, Balıkesir, Kütahya, Bingöl, Bolu, Çorum, İzmir, Kastamonu, Rize, Sinop, Sazak ve Karabük’te 1 milyon 545 bin metrekare orman alanının Cumhur Reisi kararıyla, orman sınırları dışına çıkartılmasını Divan gündemine taşıdı. Çepni konuyla ilgilendiren Ekincilik ve Orman Bakanı Birim Kirişci’nin yanıtlaması istemiyle soru önergesi verdi.
Kütahya, Bingöl, Bolu, Çorum, İzmir, Kastamonu, Rize, Sinop, Mersin Ağacı ve Karabük’te 1 milyon 545 bin metrekare orman alanı Cumhur Reisi kararıyla orman sınırları dışına çıkartıldı. Esas’nın 169. maddesinin “ormanların korunması ve geliştirilmesi” yükümlülüğünü hatırlatan HDP İzmir Milletvekili Gaye Çepni’nin, Ekincilik ve Orman Bakanı Ünite Kirişci’nin yanıtlaması istemiyle hazırladığı istifham önergesinde şu ifadeler vadi aldı:
“TÜRKİYE’NİN ORMAN VARLIKLARI GİDEREK AZALMAKTADIR”
“16 Eylül 2022 tarihinde Resmi Gazete’birlikte yayınlanan Cumhur Reisi kararıyla; 6831 az Orman Kanununun Ek 16’ıncı maddesi gereğince, Balıkesir, Kütahya, Bingöl, Bolu, Çorum, İzmir, Kastamonu, Rize, Sinop, Mersin Ağacı ve Karabük’te 1.545.000 m2 orman alanı, orman sınırları dışına çıkartılmıştır. Küresel iklim krizi, temas sene yaşanan orman yangınları, ormanlık alanların yapılaşmaya, enerji, beyaz zehir faaliyetlerine açılması, ağaçların kesilmesi, odun üretimi kabil nedenlerle Türkiye’nin orman varlıkları anbean azaltmaktadır. Temel’nın 169’ıncı maddesi, ormanların korunması ve geliştirilmesi yükümlülüğünü Devlete vermiştir.
“TÜRKİYE’DE ORMAN VARLIĞI 23 MİLYON 110 BİN HEKTAR İLE YÜZÖLÇÜMÜNÜN YAKLAŞIK YÜZDELIK 29,6’SINI KAPLAMAKTADIR”
Orman Umumi Müdürlüğü’nün 2021 Yılı elektrik raporuna bakarak; Türkiye’birlikte orman varlığı 23.110.000 hektar ile yüzölçümünün tahminî yüzde 29,6’sını kaplamaktadır. 2021 Yılı içerisinde, 60’a mümasil ilde, 280’den fazla alanda 2.793 adet orman yangını çıkıntı, 139.503 hektar orman alanı kötülük görmüştür. 6831 dar Orman Kanunu Munzam Husus 16’dahi; ‘veri ve bili itibarıyla orman kendisine muhafazasında hiçbir kazanım görülmeyen ve ekincilik alanına dönüştürülmesi da olanaklı olmayan yerler ile bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihte üzerinde yerleşim yeri mevcut evet birlikte yerleşme yeri oluşturulması makul olan zalim, kayalık, berhava ve çalışarak orman vasfı taşımayan alanlardan, sınırları Cumhurbaşkanınca belirlenen alanlar, Cumhurbaşkanınca belirlenecek usul ve esaslara göre Orman Genel Müdürlüğünce orman sınırları dışına çıkartılarak tapuda Kaynak hesabına tescil edilir’ denilmektedir. Bu konu, yıllar içerisinde artan ormansızlaşmanın esas nedenlerinden birini oluşturmuş ve Cumhurbaşkanının kararı ile ormanlık alanların yapılaşmaya açılmasını kolaylaştırmıştır. Orman alanları korunup, geliştirilmediği kabil, sübjektif kriterlerle bu madde uygulanarak binlerce hektar kayran dahi yok edilmiştir. 2022 içerisinde, elan geçmiş de Kastamonu ve Manisa’üstelik 611 bin 848 metrekare, Ankara ve Mersin’bile 376 bin 494 metrekare orman alanı, orman statüsünden çıkarılmıştır.
“ORMANLARI ESIRGEYICI VE GELİŞTİREN ETKİN POLİTİKALAR GELİŞTİRİLMESİ GEREKMEKTEDİR”
Melfuf konu 16 gereği, orman sınırları dışına çıkartılan alanların iki katından bir iki olmamak üzere devletin hüküm ve tasarrufu altında yahut Hazne’nin özel mülkiyetinde kâin taşınmazlardan, Yer, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı (Milli Emlak Umumi Müdürlüğü) tarafından Orman Umumi Müdürlüğü’ne orman sağlamak üzere tahsis yapılması gerekmektedir. Ormanlık alanları dindiren, ekolojik yerine telafisi imkansız zararlar veren bu maddenin uygulanması Anayasa’nın 169 uncu maddesindeki ormanları havari hükümlere üstelik aykırıdır. Birleşmiş Uluslar İklim Değişikliği Söve Sözleşmesi Yakınlar Toplantısı’nda (COP26) Türkiye’nin dahi imzaladığı ‘Glasgow Liderlerinin Orman ve Arazi Kullanımı Bildirgesi’, BM İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesine ve Paris Anlaşmasına, Biyolojik Skala Sözleşmesine, BM Çölleşmeyle Savaş Sözleşmesine, Sürdürülebilir Kalkınma Hedeflerine ve başka ait girişimlere yönelik şişman ve ferdî taahhütleri yeniden konfirmasyon etmektedir. Anayasa, yasalar ve arsıulusal sözleşmelere mugayir uygulamalara akıbet verilmesi, ormanları esirgeyici ve geliştiren enerjik politikalar geliştirilmesi gerekmektedir.”
Çepni, önergesinde Kirişci’ye şu soruları yöneltti:
1-Balıkesir, Kütahya, Bingöl, Bolu, Çorum, İzmir, Kastamonu, Rize, Sinop, Mersin ve Karabük’te bazı orman alanlarının, selen ve marifet itibarıyla orman niteliğini kaybettikleri gerekçesiyle orman sınırları dışına çıkartılmasına elbet karar verilmiştir? Bu alanların tespiti hangi şekilde yapılmıştır? Bilim insanları ve evcil yönetimlerle teşrikimesai yapılmış mıdır?
2- Balıkesir, Kütahya, Bingöl, Bolu, Çorum, İzmir, Kastamonu, Rize, Sinop, Mersin Ağacı ve Karabük’te orman sınırları dışına çıkartılan alanlar sebep korunup, geliştirilmemiştir? Olgun ve bilgelik bakımından orman nitelikleri hastalık kaybettirilmiştir? Bu illerde kullanılmamış orman alanı oluşturulacak mıdır?
3- Sonuç beş yılda, Ek konu 16 ile orman sınırları dışına çıkartılan alanlar hesabına orman tesis etmek için, Mekân, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından ne illerde, ne kadar alanın Orman Genel Müdürlüğü’hangi tahsisi yapılmıştır?
4- Bakanlığınız verilerine bakarak, sonuç beş yılda, Cumhurbaşkanı kararı ile hangi kadar orman alanı orman sınırları dışına çıkartılmıştır? Bu alanların yanan orman alanlarına oranı nedir? Bu alanlardan ne büyüklüğünde gelir elde edilmiştir?
5-2022 yılında Cumhurbaşkanı kararı ile başka hangi illerde hangi kadar orman alanı, orman sınırları dışına çıkartılacaktır? Ne kadar dirimlik öngörülmektedir?
6- Balıkesir, Kütahya, Bingöl, Bolu, Çorum, İzmir, Kastamonu, Rize, Sinop, Mersin Ağacı ve Karabük’te orman sınırları dışına çıkartılan bu alanlarda inşaat, maden, erke projeleri bulunan mudur? Getirim için bu alanların orman alanı dışına çıkartıldığı iddialarına ilişik açıklamanız var mıdır?
7- Balıkesir, Kütahya, Bingöl, Bolu, Çorum, İzmir, Kastamonu, Rize, Sinop, Mersin Ağacı ve Karabük’te orman alanlarının orman sınırları dışına çıkartılmasının kanunuesasi, yasalar ve arsıulusal sözleşmelere tehalüf teşkil ettiği; ormanları koruyup geliştiren kanun ve uluslararası sözleşmelerin uygulanmadığı iddialarına ilgilendiren açıklamanız var mıdır?
8- Orman alanlarını daraltan, ekolojiye, biyoçeşitliliğe telafisi imkansız zararlar veren, anayasaya, arsıulusal sözleşmelere ihtilaf yapılanma eden Ek Bap 16’nın tağyir edilmesi gerektiğini belirten olgun insanlarını dikkate algı mısınız?
